Νικόλαος Γεωργαντώνης
θεολόγος - ιεροψάλτης
Ο λόγος του Κυρίου Ιησού Χριστού είναι αναγκαία τροφή για
την πνευματική ζωή μας. Υπάρχει όμως, συγκεκριμένη στιγμή και τρόπο που γίνεται
το κήρυγμα. Το κήρυγμα στη Θεία Λειτουργία θα πρέπει να γίνεται μετά το
Ευαγγέλιο. Υπάρχει λόγος να γίνεται αυτό, γιατί εκεί ο ιερέας εξηγεί στον λαό
την ευαγγελική περικοπη. Η τάξις αυτή μαρτυρήται και από την Αγ. Γραφή όπου ο
Ιησούς Χριστός, όταν πήγαινε για να κηρύξει, πρώτα έλεγε μια περικοπή από τη
Παλαιά Διαθήκη και μετά κήρυτται στον κόσμο. Αν το δούμε και πρακτικά, ο πιστός
ευκολότερα μπορεί να συγκρατήσει την ευαγγελική περικοπή και να ακούσει το
κήρυγμα αμέσως μετα το ευαγγέλιο, παρά από όταν γίνει το κήρυγμα κατά την ώρα
του κοινωνικού. Είναι μια κακή πρακτική που υπό καλές προθέσεις εφαρμόζεται σε
πολλές εκκλησίες σήμερα.
Η ώρα
του κοινωνικού όμως έχει άλλο σκοπό. Κατά την ώρα αυτή, ο ιεροψάλτης ψάλλει το
κοινωνικό όπου ο πιστός προετοιμάζεται για να λάβει το Σώμα και Αίμα του Ιησού
Χριστού. Να σημειωθεί ότι πρέπει να ψάλλεται το κοινωνικό όπως ορίζεται από το
Τυπικό και όχι διάφορους ψαλμούς ή ακόμη χειρότερα, την ακολουθία της Θείας
Μεταλήψεως. Η ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως είναι μια προσωπική ακολουθία που
γίνεται από τον κάθε πιστό ξεχωριστά και δεν έχει θέση κατά την ώρα της Θείας
Λειτουργίας. Δεν υπάρχει μέσα στη παράδοση της Εκκλησίας αυτή η τακτική. Από
παλαιά, έχουμε τα κοινωνικά να λέγονται κατά την διάρκεια της προ της Θείας
Κοινωνίας αλλά και κατά τη διάρκεις της Θείας Μεταλήψεως. Αυτό το
καταλαβαίνουμε λόγω της μεγάλης έκτασης των κοινωνικών από τον Ι’ μέχρι και τον
ΙΗ’ αιώνα. Ούτς το «Του Δείπνου σου...» λέγεται εκεί, γιατί η σωστή του θέση
είναι μόνο τη Μεγάλη Πέμπτη. Εαν ο ιεροψάλτης για κάποιο λόγο δεν μπορεί να πει
αργό κοινωνικό, υπάρχει μια εναλλακτική αρχαιότερη πράξη, όπως μας τη μαρτυρεί
ο μακαριστός π. Κωνσταντίνος Παπαγιάννης. Υπάρχει το κοινωνικό σε σύντομη μορφή
που λέγεται με στίχους. Αυτή είναι μια άλλη λύση όπου ο ιεροψάλτης μπορεί να
πει το κοινωνικό (όπως ορίζει το Τυπικό) αλλά σε πιο σύντομο τρόπο.
Επιστρέφοντας
στο κήρυγμα όμως, εαν γίνει κατά την ώρα του κοινωνικού, αυτό αποσπά τον πιστό
από την προετοιμασία του για να λάβει Θεία Κοινωνία. Η δικαιολογία που
ακούγεται είναι ότι η μετάθεση του κηρύγματος γίνεται επειδή δεν υπάρχουν
πολλοί πιστοί παρόντες στην εκκλησία κατά την ώρα του Ευαγγελίου. Αυτό είναι
κάτι το οποίο θα πρέπει να αλλάξει. Θα πρέπει, έστω τις Κυριακές και μεγάλες
εορτές, ο κόσμος να έρχεται νωρίς στην Εκκλησία για να λειτουργηθεί και να
ακούσει τον λόγο του Ευαγγελίου. Επίσης, οι ιερείς θα πρέπει να γνωρίζουν, ότι
ο άνθρωπος μόνο 10 με 15 λεπτά μπορεί να συγκρατήση. Μετά από αυτό, ο
ανθρώπινος νούς φεύγει σε άλλα πράγματα. Για αυτό να μην μακρυγορούν στα κηρύγματα
αλλά να είναι σύντομα και πάνω στην Ευαγγελική ή Αποστολοκή περικοπή.
Πρέπει
να καταλάβουμε ότι το κήρυγμα του Ευαγγελίου είναι αναγκαίο να γίνεται στη θέση
του για να τελέσει το σκοπό του, το οποίο είναι να κατανοήσουμε τον λόγο του
Ευαγγελίου. Μην κοιτάμε πάντα την εύκολη λύση γιατί αυτή, τις περισσότερες
φορές, ζημιώνει την Παράδοση και την Πίστη της Εκκλησίας. Ως λύση «κατ’οικονομίας»
θα μπορέσει να μετατεθεί το κήρυγμα στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, λίγο πριν
την απόλυση. Δεν είναι το σωστό αλλά πολλές φορές οι ποιμαντικές ανάγκες αλλάζουν
τα πράγματα για να μην ζημιωθουν οι πιστοί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου