Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν. - Αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος

Δευτέρα 23 Ιουλίου 2012

Τι είναι ο Οικουμενισμός;


(με απλά λόγια και ιστορικά παραδείγματα)
Οικουμενισμός ονομάζεται η ιδεολογία η οποία ευρίσκεται πίσω από την Οικουμενική Κίνηση και την τροφοδοτεί ή συνεκδοχικώς είναι η ίδια η Οικουμενική Κίνηση.
Η Οικουμενική Κίνηση είναι η κίνηση προς ένωση των χριστιανικών ομολογιών – "εκκλησιών" μεταξύ τους. Κύριος φορεύς της δραστηριοποιήσεως αυτής σήμερα είναι το «Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» (W.C.C. -  “World Council of Churches”), υπό την σκέπη του οποίου συνεργάζονται όλες σχεδόν οι Προτεσταντικές Κοινότητες, οι Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες πλην ολιγίστων, και οι Αντιχαλκηδόνιες Κοινότητες. Το Βατικανό δεν συμμετέχει στο Π.Σ.Ε., διότι, με συνέπεια προς τη διακήρυξή του ότι είναι η μόνη «εν ενεργεία» Εκκλησία επί γης, κρίνει ότι δεν μπορεί να θέτει σε ίση μοίρα και να συναριθμεί εαυτό με τις εκατοντάδες των υπολοίπων χριστιανικών ομολογιών, ούτε ακόμη και με τις «σχισματικές» Ορθόδοξες Εκκλησίες · έτσι έχει αποστείλει κατά καιρούς στο Π.Σ.Ε. μόνον παρατηρητές.

Στο περιθώριο των διαλόγων εντός του Π.Σ.Ε. διοργανώθηκαν από πολλών ετών και άλλοι θεολογικοί διαλόγοι διμερείς, όπως λ.χ. Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων (Μονοφυσιτών), Ορθοδόξων και Λουθηρανών κ.ο.κ.
Το Βατικανό, μετά τη Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο (1964) άρχισε μια δική του προσπάθεια ενώσεως των χριστιανών υπό τον Πάπα, η οποία από τη δεκαετία του 1980 άρχισε – όπως και η δραστηριότης του Π.Σ.Ε. – να απευθύνεται και στις άλλες θρησκείες, αρχίζοντας από τις λεγόμενες «μονοθεϊστικές», τον Ιουδαϊσμό και τον Μωαμεθανισμό(όπως είναι φανερό λ.χ. στις διαθρησκειακές συναντήσεις της Ασσίζης του 1986, 1994 κ.ά. με κυρίαρχη μορφή τον Πάπα)· ανάλογο «άνοιγμα» του Π.Σ.Ε. προς τις έξω θρησκείες άρχισε με τις Συνελεύσεις του Βανκούβερ (1983), της Καμπέρρα (1991) κ.ά.
Ο Οικουμενισμός εκκίνησε σαν υπόθεση καθαρώς ενδο-προτεσταντική, για την αποφυγή του σκανδάλου που προκαλούσε ο κατακερματισμός των προτεσταντικών ομολογιών στο δυτικό κόσμο και στην ιεραποστολή, για τη διοργάνωση από κοινού των βιβλικών εκδόσεων, την αντιμετώπιση των αντιχριστιανικών ιδεολογιών, κ.ά. σκοπιμότητες. Ωστόσο, σχετική Πατριαρχική Εγκύκλιος του Οικουμενικού Πατριαρχείου «Προς τας απανταχού Εκκλησίας του Χριστού» το 1920, ανατρέποντας την παραδοσιακή Ορθόδοξη Εκκλησιολογία, προσπάθησε να προσφέρει εκκλησιολογικά ερείσματα που θα ενίσχυαν τη συμμετοχή των Ορθοδόξων στην Οικουμενική Κίνηση και οδήγησε επιτυχώς σε πολύ ευρύτερη έκτοτε συμμετοχή των Ορθοδόξων στον Οικουμενισμό. Οι δύο κύριες οικουμενικές κινήσεις, «Ζωή και Εργασία» και «Πίστις και Τάξις», ασχολούμενες η μεν πρώτη με πρακτικά θέματα του χριστιανισμού και η δεύτερη με την επίλυση των διαφορών πίστεως μεταξύ των χριστιανικών ομολογιών - εκκλησιών, μετά από μακρές διεργασίες κατά το διάστημα του μεσοπολέμου, συνενώθηκαν τελικώς στο «Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών», με επίσημη έναρξη της λειτουργίας του το 1948 στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας.
Η συμμετοχή των Ορθοδόξων στο Π.Σ.Ε. υπήρξε πάντοτε προσεκτική και επιφυλακτική όχι στον πρακτικό τομέα, δηλαδή προς μια καλύτερη διεθνή χριστιανική συνεργασία για την αντιμετώπιση πανανθρωπίνων κοινωνικών, ηθικών και άλλης υφής προβλημάτων (εκπαιδεύσεως, διεθνών σχέσεων, οικονομίας, εκβιομηχανισμού  κ.ο.κ.), αλλ’ έναντι του κινδύνου αλλοιώσεως της ορθοδόξου εκκλησιολογίας και θεολογίας, αλλοιώσεως που θα εξυπηρετούσε αφ’ ενός μεν μια προσέγγιση με τους ετεροδόξους ισοπεδωτική και νοθευτική για την Ορθοδοξία, αφ΄ ετέρου δε τη δημιουργία μιας πλασματικής, πρόχειρης και επιφανειακής ενότητος μεταξύ των Χριστιανών.
Δυστυχώς, η εγκατάλειψη της αυστηρής εκκλησιολογικής γραμμής των Ορθοδόξων αντιπροσώπων μετά την Συνέλευση του Νέου Δελχί (1961) και η υιοθέτηση μιας περισσότερο «ελαστικής» εκκλησιολογίας, χριστολογίας κ.λπ. (αρχής γενομένης από τη Δ΄ Συνέλευση του Π.Σ.Ε., στο Μόντρεαλ, τό 1963) οδήγησαν σταδιακώς στο σημείο σήμερα να διολισθαίνει σοβαρότατα μακράν της Αληθείας η ορθόδοξη μαρτυρία προς τον κόσμο, υιοθετώντας επίσημα κείμενα, όπως αυτό της Θ΄ Συνελεύσεως του Π.Σ.Ε. στο Porto Allegre (2006), τα οποία ανατρέπουν και αλλοιώνουν παντελώς την αυθεντική απ’ αιώνων διδασκαλία και αυτοσυνειδησία της Ορθοδόξου Εκκλησίας· τα κείμενα αυτά δίνουν και εσφαλμένη εικόνα περί του τί είναι η Ορθοδοξία, στους ειλικρινείς θύραθεν μελετητές της.  Έτσι, η Οικουμενική Κίνηση σήμερα, ενώ θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί τους θησαυρούς της ορθοδόξου εν γένει Παραδόσεως και της Θεολογίας, τα οποία είναι αναλλοίωτα από την εποχή των Αποστόλων, αντιθέτως είχε ως αποτέλεσμα την εμφύτευση του θεολογικού σχετικισμού στους ορθοδόξους, και (κατά περίπτωση) είτε τον εκπροτεσταντισμό είτε τον εκλατινισμό της ορθόδοξης διδασκαλίας μεταξύ των τάξεων των Ορθοδόξων Οικουμενιστών. Η ψευδής ένωση που προωθείται με αυτό τον τρόπο, δεν είναι η ένωση «εν αληθεία» (Γ΄ Ιωάννου 4), η οποία θα διατηρήσει την Εκκλησία, ώστε να έχει «ενα Κύριον, μίαν Πίστιν, εν Βάπτισμα» - σύμφωνα μέ την αποστολική εντολή (Εφεσίους 4,5) – αλλά «ενότητα στη διαφορετικότητα» (“unity in diversity”) ένα μείγμα ετερόκλητων πίστεων, τελετουργικών της λατρείας, γραμμών ποιμαντικής αντιμετωπίσεως κ.τ.σ.– που θα τείνει να δείξει ότι ο Χριστός, ο Θεός Λόγος των Χριστιανών, δεν είναι Ενοποιός, η Κεφαλή ενός αρμονικού Σώματος, όπου«του πλήθους των πιστευσάντων ην η καρδία καί η ψυχή μία» (Πράξεις 4,32)αλλά είναι Θεός «ακαταστασίας καί ουχί ειρήνης» (πρβλ. Α΄ Κορινθίους 14, 33)ο Οποίος αντίθετα με την αποστολική επισήμανση είναι διηρημένος, «μεμέρισται ο Χριστός» (πρβλ. Α΄ Κορινθίους 1, 13). Αυτήν την εσφαλμένη, επιφανειακή και μόνον εν πράγματι (“de facto”) ενότητα και όχι την ενότητα τη θεμελιωμένη στην κοινή Πίστη, ομοφροσύνη και ομόνοια του Σώματος του Χριστού, εξυπηρετεί η «γραμμή» που επικρατεί στην Οικουμενική Κίνηση τις τελευταίες δεκαετίες να συζητούνται όχι τα σημεία διαφωνίας των μελών, ώστε να επιλυθούν, αλλά μόνον τα σημεία συμφωνίας τους.
Για τους λόγους αυτούς το θέμα του Οικουμενισμού έχει λάβει διαστάσεις τεραστίου εσωτερικού εκκλησιαστικού προβλήματος της Ορθοδοξίας, μεταξύ της μειοψηφίας των Οικουμενιστών, οι οποίοι ως επί το πλείστον κατέχουν τις ανώτατες διοικητικές Κληρικές θέσεις στις Ορθόδοξες κατά τόπους Εκκλησίες, και των πολυπληθών επιγνωμόνων και ενήμερων πιστών, Κληρικών, Μοναχών και λαϊκών, οι οποίοι βλέπουν τον Οικουμενισμό ως μια αίρεση, στο βαθμό που αυτός τείνει να αποδεχθεί και ενσωματώσει με άνωθεν επιβολή και πιέσεις, θεολογικά και εκκλησιολογικά στοιχεία που είναι αλλότρια ή ήδη σε προηγούμενες εποχές απεριμμένα από την Ορθοδοξία.  Δείγμα της διάστασης αυτής, οφειλόμενο εν πολλοίς στις βιαστικές και απρόσεκτες μεθοδεύσεις των Ορθοδόξων Οικουμενιστών, είναι και το ατυχές σχίσμα του 1924 (του Παλαιού Ημερολογίου) στην Ελλάδα και αλλού.  
© 2007-2010 impantokratoros.gr

Πως και πότε πρέπει να μιλάμε ή να κρατάμε τη σιωπή. Η αργολογία είναι αμαρτία


Πως και πότε πρέπει να μιλάμε ή να κρατάμε τη σιωπή. Η αργολογία είναι αμαρτία
Από το Γεροντικό

Ένας  γέροντας είπε:
Υπάρχει άνθρωπος πού νομίζει ότι σωπαίνει, μα ή καρδιά του κατακρίνει τους άλλους. Αυτός πάντοτε μιλάει. Και υπάρχει άλλος πού μιλάει άπ' το πρωί ως το βράδυ, μα φυλάει τη σιωπή, γιατί δεν λέει τίποτα πού να μην είναι ωφέλιμο.

Ρώτησαν ένα γέροντα:
Ποια είναι ή σημασία του ρητού, "πάν ρήμα άργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι, άποδώσουσι περί αυτόν λόγον" (Ματθ. 12: 36);
Και αποκρίθηκε:
Κάθε λόγος πού αναφέρεται σε υλικά πράγματα, εκτός από τα απαραίτητα, είναι αργολογίας. Μόνο ή ομιλία για σωτηρία "ψυχής δεν είναι αργολογία. Ωστόσο, και σ' αύτη την περίπτωση, είναι καλύτερο ν' αποφεύγει κανείς τα πολλά λόγια. Γιατί καθώς μιλάς για το καλό, έρχεται και το κακό.

Πήγε κάποιος αδελφός σ' ένα γέροντα και του λέει:
Αββά, πες μου μια συμβουλή για τη σωτηρία μου.
Αν επισκεφθείς κάποιον, του απάντησε εκείνος, μη βιαστείς να μιλήσεις, πριν σκεφτείς καλά (αυτά πού πρόκειται να πεις).
Ό αδελφός κατανύχθηκε από τη συμβουλή και του έβαλε μετάνοια, λέγοντας:
Πραγματικά, πολλά βιβλία διάβασα, αλλά τέτοια σοφία πουθενά δεν συνάντησα. Και έφυγε ωφελημένος.

Ό άββάς Ησαΐας είπε:
Σοφία δεν είναι το να μιλήσεις. Σοφία είναι το να γνωρίζεις πότε πρέπει να μιλήσεις και τι να πεις. Κι αν έχεις γνώση, δείξε πώς δεν γνωρίζεις τίποτα, για να ξεφύγεις από πολλούς κόπους· γιατί εκείνος πού εμφανίζεται σαν γνωστικός, φορτώνει τον εαυτό του με κόπους. Να μην καυχιέσαι για τις γνώσεις σου, γιατί (στην πραγματικότητα) κανείς δεν γνωρίζει τίποτα.

Ό άββάς Ποιμήν είπε:
Αν ο άνθρωπος θυμηθεί το ρητό πού είναι γραμμένο (στο Ευαγγέλιο), "εκ των λόγων σον δικαίωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση" (Ματθ. 12:37), θα προτιμήσει μάλλον τη σιωπή.

Ό ίδιος (άββάς) είπε:
Ένας αδελφός ρώτησε τον άββά Παμβώ, αν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον. Και του είπε: Καλύτερα είναι να σωπαίνουμε".

Ό άββάς Σισώης είπε:
- Έχω τριάντα χρόνια τώρα, πού δεν παρακαλώ το Θεό για αμαρτία, δηλαδή για οποιαδήποτε άλλη, παρά για τούτο μόνο προσεύχομαι: "Κύριε Ιησού", λέω, "φύλαξε με από τη γλώσσα μου". Και όμως, μέχρι σήμερα, καθημερινά πέφτω και αμαρτάνω με τη γλώσσα.

Του αγίου Έφραίμ
Εκείνος πού λέει πολλά λόγια, (όταν βρίσκεται) ανάμεσα σε αδελφούς, θα προκαλέσει πολλές φιλονικίες και πολλή αντιπάθεια εναντίον του. "Αν όμως δύσκολα ανοίγει τα χείλη του, θα γίνει αγαπητός.
Αδελφέ, όταν ο αθλητής αγωνίζεται, κρατάει σφιχτό το στόμα του. Σφίγγε κι εσύ το στόμα σου, (συγκρατώντας το) από τα περιττά (λόγια), και θα έχεις (ψυχική) ανάπαυση.
Όποιος λέει πολλά λόγια, γίνεται αντιπαθητικός. "Όποιος όμως προσέχει το στόμα του, γίνεται αγαπητός.
Όποιος φυλάει το στόμα του, φυλάει Και την ψυχή του. Απεναντίας, ο αυθάδης αυτοκαταστρέφεται ή (πάντως) "εγγίζει συντριβή", όπως είναι κάπου γραμμένο (Παροιμ. 10:14).
Ό κήπος πού δεν έχει φράχτη, ποδοπατιέται Και ερημώνεται.
Κι αυτός πού δεν φράζει το στόμα του, χάνει τους (πνευματικούς) καρπούς του.

Άντιόχου του Πανδέκτη
Σ όλες τις περιστάσεις μας συμφέρει ή σιωπή. "Αν πάλι ρωτήσει κανείς, γιατί ο Παύλος "παρέτεινε τον λόγον μέχρι μεσονυκτίου" (Πράξ. 20:7), θα μπορούσαμε να του απαντήσουμε: Πρώτα-πρώτα, επειδή έμελλε να φύγει. Κι έπειτα, επειδή (οι ακροατές του) ήταν νεοκατήχητοι. Το κήρυγμα δηλαδή βρισκόταν τότε ακόμα στην αρχή του, Και γι' αυτό είχαν ανάγκη από πιο πολλή στήριξη. Πέρα άπ' αυτά όμως, ο Παύλος ήταν γεμάτος από τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, κι έτσι δεν μιλούσε εκείνος, αλλά το Πνεύμα με το στόμα εκείνου, καθώς Και ο ίδιος λέει: "...δοκιμήν ζητείτε του εν εμοι λαλούντος Χρίστου..." (Β' Κορινθίους 13:3).
Οι, πνευματοφόροι λοιπόν δεν μιλάνε οπότε θέλουν αυτοί, μα όταν τους παρακινεί το Άγιο Πνεύμα, πού κατοικεί μέσα τους. Και αν κάποτε πουν πολλά, δεν βλάπτονται καθόλου, γιατί έχουν τη χάρη του Πνεύματος, πού τους φωτίζει και διατηρεί το νου τους αθόλωτο. Ωστόσο Και γι' αυτούς είναι μάλλον πιο ωφέλιμη ή σιωπή, πού επιβάλλεται στη συγκεκριμένη ώρα από τις περιστάσεις. Όσο για τα γνωρίσματα εκείνου πού έχει μέσα του το Άγιο Πνεύμα, είναι ή πραότητα, ή ήσυχαστικότητα, ή ταπεινοφροσύνη, συνδυασμένη με πολλή σοφία Και (πνευματική) γνώση, ή έλλειψη επιθυμίας για κάθε ηδονή και δόξα του κόσμου τούτου, καθώς Και ή ακόρεστη επιθυμία για τα επουράνια.

Του αγίου Διαδόχου
Όπως όταν ανοίγονται συνεχώς Οι πόρτες των λουτρών, διώχνουν γρήγορα την εσωτερική θερμότητα προς τα έξω, έτσι Και ή ψυχή, όταν θέλει να λέει πολλά, ακόμα Και καλά, διασκορπίζει την περισυλλογή της από τη φωνητική πύλη (δηλαδή το στόμα). Γι' αυτό στερείται τα θεμελιώδη (πνευματικά) νοήματα και γίνεται ενοχλητική, μιλώντας στους τυχόντες για τους ανόητους λογισμούς της, καθώς δεν έχει πια το Άγιο Πνεύμα, πού της διατηρεί το νου χωρίς φαντασίες. Γιατί το αγαθό (Πνεύμα) αποφεύγει την πολυλογία, πού προξενεί κάθε ταραχή και φαντασία. Καλή είναι λοιπόν ή σιωπή, πού γίνεται στον κατάλληλο καιρό, γιατί δεν είναι τίποτ' άλλο παρά μητέρα πολύ σοφών νοημάτων.

Του αγίου Μαξίμου
Εκείνος πού υποκρίνεται σιωπή για να πράξει κάτι κακό, μηχανεύεται απάτη κατά του πλησίον. Αν αποτύχει σ' αυτήν, φεύγει, προσθέτοντας στο πάθος του οδύνη (για την αποτυχία του). Αντίθετα, εκείνος πού σωπαίνει για να ωφελήσει, αυξάνει τη φιλία Και φεύγει με χαρά, γιατί έλαβε φωτισμό πού διώχνει το σκοτάδι.
Εκείνος πού σε μια συγκέντρωση διακόπτει με αυθάδεια την ακρόαση των λόγων, δεν κρύβει ότι πάσχει από φιλοδοξία. Και, υποδουλωμένος σ' αυτήν, παρουσιάζει μύριους λόγους και προτάσεις, θέλοντας να διασπάσει τον ειρμό των λεγομένων (από τους άλλους).

Του αββα Ισαάκ
Αν φυλάξεις τη γλώσσα σου, θα λάβεις από το Θεό τη χάρη της καρδιακής κατανύξεως, μέσα στην οποία θ' αντικρίσεις την ψυχή σου· δηλαδή θα λάβεις το φωτισμό του νου και θα γεμίσεις με τη χαρά του Πνεύματος. "Αν όμως σε νικά ή γλώσσα σου, ποτέ δεν θα μπορέσεις να βγεις από το σκοτάδι (του νου). "Αν δεν έχεις καθαρή καρδιά, έχε τουλάχιστον καθαρό στόμα, όπως είπε κάποιος άγιος.


pigizois.net 

Τί πρέπει νὰ κάνουμε, ὅταν εἴμαστε πληγωμένοι. Ἁγ. Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

 Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης

Ὅταν βρίσκεσαι πληγωμένος, ἐπειδὴ ἔπεσες σὲ κάποιο ἁμάρτημα λόγῳ ἀδυναμίας σου ἢ καμιὰ φορὰ μὲ τὴν θέλησί σου γιὰ κακό σου, μὴ δειλιάσης· οὔτε νὰ ταραχθῇς γι᾿ αὐτό, ἀλλὰ ἀφοῦ ἐπιστρέψης ἀμέσως στὸ Θεό, μίλησε ἔτσι· «Βλέπε, Κύριέ μου· ἔκανα τέτοια πράγματα σὰν τέτοιος ποὺ εἶμαι· οὔτε ἦταν δυνατὸ νὰ περίμενες καὶ τίποτα ἄλλο ἀπὸ ἐμένα τὸν τόσο κακοπροαίρετο καὶ ἀδύνατο, παρὰ ξεπεσμὸ καὶ γκρέμισμα».

Καὶ ἐδῶ, ξευτελίσου στὰ μάτια σου ἀρκετὴ ὥρα καὶ λυπήσου μὲ πόνο καρδιᾶς γιὰ τὴν λύπη ποὺ προξένησες στὸν Θεὸ καὶ χωρὶς νὰ συγχυσθῇς, ἀγανάκτησε κατὰ τῶν αἰσχρῶν σου παθῶν, ἰδιαιτέρως δὲ καὶ μάλιστα, ἐναντίον ἐκείνου τοῦ πάθους ποὺ ἔγινε αἰτία νὰ πέσῃς· ἔπειτα πὲς πάλι· «Οὔτε μέχρι ἐδῶ θὰ στεκόμουνα, Κύριέ μου, καὶ θὰ ἁμάρτανᾳ χειρότερα, ἐὰν ἐσὺ δὲν μὲ κρατοῦσες μὲ τὴν πολὺ μεγάλη σου ἀγαθότητα».

Καὶ εὐχαρίστησέ τον καὶ ἀγάπησέ τον περισσότερο παρὰ ποτὲ θαυμάζοντας τὴν τόση μεγάλη εὐσπλαγχνία του, ὅτι καὶ παρόλο ποὺ λυπήθηκε ἀπὸ σένα, πάλι σοῦ δίνει τὸ δεξί του χέρι καὶ σὲ βοηθάει, γιὰ νὰ μὴ ξαναπέσῃς στὴν ἁμαρτία· τελευταία πὲς μὲ μεγάλο θάρρος στὴ μεγάλη εὐσπλαγχνία του· «Ἐσύ, Κύριέ μου, κάνε σὰν ἐκεῖνος ποὺ εἶσαι καὶ συγχώρεσέ με καὶ μὴν ἐπιτρέψης στὸ ἑξῆς νὰ ζῶ χωρισμένος ἀπὸ σένα, οὔτε νὰ ἀπομακρυνθῶ ποτέ, οὔτε νὰ σὲ λυπήσω πλέον».
Καὶ κάνοντας ἔτσι, μὴ σκεφθῇς ἂν σὲ συγχώρεσε, διότι αὐτὸ δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο, παρὰ ὑπερηφάνεια, ἐνόχλησις τοῦ νοῦ, χάσιμο τοῦ καιροῦ καὶ ἀπάτη τοῦ διαβόλου, χρωματισμένη μὲ διαφόρες καλὲς προφάσεις.
Γι᾿ αὐτό, ἀφήνοντας τὸν ἑαυτό σου ἐλεύθερα στὰ ἐλεήμονα χέρια τοῦ Θεοῦ, ἀκολούθησε τὴν ἄσκησί σου, σὰν νὰ μὴν εἶχες πέσει. Καὶ ἂν συμβῇ ἐξαιτίας τῆς ἀδυναμίας σου νὰ ἁμαρτήσῃς πολλὲς φορὲς τὴν ἡμέρα (65) καὶ νὰ μείνης πληγωμένος, κάνε αὐτὸ ποὺ σοῦ εἶπα ὅλες τὶς φορές, ὄχι μὲ μικρότερη ἐλπίδα στὸ Θεό. Καὶ κατηγορώντας περισσότερο τὸν ἑαυτό σου καὶ μισώντας τὴν ἁμαρτία περισσότερο, ἀγωνίσου νὰ ζῇς μὲ περισσότερη προφύλαξι.

Αὐτὴ ἡ ἐκγύνασις δὲν ἀρέσει στὸ διάβολο· γιατὶ βλέπει πὼς ἀρέσει πολὺ στὸ Θεό, ἐπειδὴ καὶ μένει ντροπιασμένος ὁ ἀντίπαλος, βλέποντας ὅτι νικήθηκε ἀπὸ ἐκεῖνον, ποὺ αὐτὸς εἶχε πρὶν νικήσει. Γι᾿ αὐτὸ καὶ διαφορετικοὺς ἀπατηλοὺς τρόπους χρησιμοποιεῖ γιὰ νὰ μᾶς ἐμποδίσῃ νὰ μὴ τὸ κάνουμε.
 Καὶ πολλὲς φορὲς πετυχαίνει τὸν σκοπό του ἐξαιτίας τῆς ἀμέλειάς μας καὶ τῆς λίγης φροντίδας ποὺ ἔχουμε στὸν ἑαυτό μας.
 Γι᾿ αὐτό, ὅσο ἐσὺ βρεῖς δυσκολία σὲ αὐτὸ ἀπὸ τὸν ἐχθρό, τόσο περισσότερο πρέπει νὰ ἀγωνισθῇς νὰ τὸ κάνῃς πολλὲς φορές, ἀκόμη καὶ ἂν μία μόνο φορὰ ἔπεσες· μάλιστα πρέπει αὐτὸ νὰ κάνῃς, ἄν, ἀφοῦ ἁμαρτήσῃς, αἰσθάνεσαι ὅτι ἐνοχλεῖσαι καὶ συγχύζεσαι καὶ σὲ πιάνῃ ἀπελπισία γιὰ νὰ μπορέσῃς ἔτσι μὲ αὐτὸ νὰ ἀποκτήσῃς εἰρήνη καὶ γαλήνη στὴν καρδιά σου καὶ θάρρος μαζί· καὶ ἀφοῦ ὁπλισθῇς μὲ αὐτὰ τὰ ὅπλα, νὰ στραφῇς στὸ Θεό.

Γιατὶ, αὐτὴ ἡ παρόμοια ἐνόχλησις καὶ ταραχὴ ποὺ ἔχει κάποιος γιὰ τὴν ἁμαρτία, δὲν γίνεται ἐπειδὴ μὲ αὐτὸ ποὺ ἔκανε λύπησε τὸν Θεό, ἀλλὰ γίνεται γιὰ τὸν φόβο τῆς δικῆς του καταδίκης· καὶ αὐτὸ σημαίνει ὅτι, αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ τὴν φιλαυτία, ὅπως πολλὲς φορὲς εἴπαμε.

Ὁ τρόπος λοιπόν, γιὰ νὰ ἀποκτήσῃς τὴν εἰρήνη, εἶναι ὁ ἑξῆς· νὰ ξεχάσης τελειωτικὰ τὴν πτῶσι καὶ τὴν ἁμαρτία σου (66) καὶ νὰ παραδοθῇς στὴν σκέψι τῆς μεγάλης καὶ ἄφατης ἀγαθότητας τοῦ Θεοῦ· καὶ ὅτι, αὐτὸς μένει πολὺ πρόθυμος καὶ ἐπιθυμεῖ νὰ συγχωρέσῃ κάθε ἁμαρτία, ὅσο καὶ ἂν εἶναι βαρειά, προσκαλώντας τὸν ἁμαρτωλὸ μὲ διάφορους τρόπους καὶ μέσα ἀπὸ διάφορους δρόμους, γιὰ νὰ ἔλθῃ σὲ συναίσθησι καὶ νὰ ἑνωθῇ μαζί του σὲ αὐτὴ τὴν ζωὴ μὲ τὴν χάρι του· στὴν δὲ ἄλλη, νὰ τὸν ἁγιάση μὲ τὴ δόξα του καὶ νὰ τὸν κάνῃ αἰώνια μακάριο.
 Καὶ ἀφοῦ μὲ αὐτὲς καὶ παρόμοιες σκέψεις καὶ στοχασμούς, γαληνέψῃς τὸ νοῦ σου, τότε θὰ ἐπιστρέψης στὴν πτῶσι σου, κάνοντας ὅπως εἶπα πιὸ πάνω· κατόπιν, ὅταν ἔρθη ἡ ὥρα τῆς ἐξομολογήσεως (τὴν ὁποία σὲ προτρέπω νὰ κάνῃς πολὺ συχνά), θυμήσου ὅλες σου τὶς ἁμαρτίες, καὶ μὲ νέο πόνο καὶ λύπη, γιὰ τὴν λύπη τοῦ Θεοῦ, καὶ μὲ πρόθεσι καὶ ἀπόφασι νὰ μὴ τὸν λυπήσῃς πλέον, φανέρωσέ τες ὅλες στὸν Πνευματικό σου καὶ κάνε μὲ προθυμία τὸν κανόνα ποὺ θὰ σοῦ ὁρίσῃ.

nektarios.gr 

Τετάρτη 18 Ιουλίου 2012

Τά ὄνειρα κατά τόν Μέγα Ἀντώνιο καί Ἅγιο Ἱωάννη τῆς Κλίμακος


Πρέπει να δίνουμε σημασία στα όνειρα;

Ένα ερώτημα που μας απασχολεί
 συχνά.
Μας απασχολεί εντονότερα, μετά από μια νύκτα που είδαμε κάποιο τρομακτικό όνειρο. Και όχι σπάνια μας συγκλονίζει το γεγονός ότι κάποιο όνειρο που είδαμε, βγήκε αληθινό! Τότε είναι που θεριεύει η πίστη μας στα όνειρα. Και σιγά-σιγά καταντάμε να τα θεωρούμε ΣΙΓΟΥΡΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ για το τι θα μας συμβεί στο μέλλον.

 Πρέπει, λοιπόν, να πιστεύουμε στα όνειρα;

Ας μη βιαστούμε να δώσουμε απάντηση. Ποτέ δεν πρέπει να δίνουμε βιαστικές απαντήσεις σε ερωτήματα της πνευματικής ζωής. Ούτε πρέπει να στηριζόμαστε μόνο στη δική μας «σοφία» και στη δική μας «πείρα» για να απαντήσουμε σε τέτοια ερωτήματα. 
Ας μην είμαστε τόσο σίγουροι, ότι τα ξέρουμε όλα! Και ας έχουμε την σύνεση να ρωτάμε τους ΑΛΗΘΙΝΑ ΣΟΦΟΥΣ και ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΕΠΕΙΡΑΜΕΝΟΥΣ δασκάλους και οδηγούς της πνευματικής ζωής: τους ΑΓΙΟΥΣ.
Κάτω, λοιπόν, από το δικό τους φως, κάτω από το φως των αγίων ας εξετάσουμε πρώτα, κάποια επί μέρους ερωτήματα. Και οι απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα, θα μας βοηθήσουν να απαντήσουμε και στο ερώτημα, αν τελικά πρέπει να δίνουμε σημασία στα όνειρα.

ΑΠΟ ΠΟΙΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ;

Τρεις είναι οι αιτίες που προκαλούν τα όνειρα:
α. Οι δικές μας επιθυμίες και σκέψεις κατά την διάρκεια της ημέρας,
β. ο Θεός και το θέλημά Του, και
γ. ο διάβολος και οι παγίδες του.
Την πρώτη αιτία την καταλαβαίνομε καλά, αν θυμηθούμε την παροιμία: «ο πεινασμένος, στον ύπνο του καρβέλια βλέπει». Κατά παρόμοιο τρόπο, όπως μας εξηγεί ο άγιος Μάξιμος, και ό διψασμένος βλέπει νερό. Ο γαστρίμαργος φαντάζεται ποικιλίες φαγητών.
Ο φιλήδονος φαντάζεται μορφές γυναικών. Ο κενόδοξος ονειρεύεται δόξες και χειροκροτήματα. Ο φιλάργυρος βλέπει ότι κέρδισε το λαχείο. 
Ο μνησίκακος ονειρεύεται την εκδίκηση κατά του άνθρωπου που τον λύπησε. Και ο φθονερός παραμιλάει από την χαρά του, όταν ονειρευτεί ότι υποφέρει εκείνος τον οποίον φθονεί.
Τα πιο συνηθισμένα, λοιπόν, όνειρα έχουν τη ρίζα τους στα δικά μας πάθη και στις δικές μας επιθυμίες. Όχι στον Θεό ή στον διάβολο. Το πολύ-πολύ να βρει ευκαιρία ο διάβολος εκμεταλλευόμενος τα πάθη και τις επιθυμίες μας, να μας εμπαίξει και να μας ξεγελάσει. Και να μας παρουσιάσει στον ύπνο μας, τα οποιαδήποτε «καρβέλια», με τέτοιο τρόπο που να νομίσουμε ότι μας τα στέλνει ο Θεός!
Όταν, λοιπόν, δούμε στον ύπνο μας ότι ικανοποιήθηκε κάποια έντονη επιθυμία μας, ας μη βιαστούμε να βγάλουμε το συμπέρασμα, ότι εισακούσθηκαν . . . οι προσευχές μας! Ας μην είμαστε σίγουροι, ότι έτσι μας θυμήθηκε ο Θεός! Ίσως . . . κάποιος άλλος μας θυμήθηκε, και βρήκε την ευκαιρία να μας κοροϊδέψει.

 ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΜΕ ΣΙΓΟΥΡΙΑ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΑΠΟ ΠΟΥ    ΠΡΟΗΛΘΕ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΕΙΔΑΜΕ;
 Μόνο οι άγιοι έχουν τόσο φωτισμένη διάκριση, ώστε να ξεχωρίζουν, αν κάποιο όνειρο προέρχεται σίγουρα από τον Θεό ή από τον διάβολο ή από προσωπικούς λογισμούς και επιθυμίες. Κι όμως, ιδιαίτερα οι άγιοι, είναι πολύ «κουμπωμένοι» απέναντι στα όνειρα.
 Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ, τους κάνει να είναι πολύ επιφυλακτικοί. Να μην εμπιστεύονται τον λογισμό τους. Ξέροντας από πρώτο χέρι την πονηρία του διαβόλου, φοβούνται μήπως κρύβονται δαιμονικές παγίδες πίσω από δήθεν θεϊκά όνειρα. Και ο μόνος τρόπος για να ξεφύγει κανείς από τις παγίδες του διαβόλου είναι η ταπεινοφροσύνη. «Ποιοί είμαστε εμείς λέγει ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, που φθάσαμε σε τέτοια μέτρα αρετής, ώστε να βλέπουμε οπτασίες αγγέλων;»
Όταν, λοιπόν, άγιοι του ύψους του αγίου Εφραίμ θεωρούν ανάξιο τον εαυτό τους να δουν αγγέλους, πως τολμάμε εμείς να θεωρούμε πολύ φυσικό (!) ότι είδαμε στον ύπνο μας τον Χριστό ή την Παναγία; Όταν οι άγιοι ομολογούν, με ταπείνωση, ότι δεν μπορούν να διακρίνουν, τι κρύβεται πίσω από το κάθε όνειρο, πως εμείς «κόβουμε το κεφάλι μας», ότι το τάδε όνειρο που είδαμε ήταν θεϊκό; Τότε και ο διάβολος «κόβει το κεφάλι του» ότι δεν έχομε ίχνος ταπείνωσης. Και άρα μπορεί άνετα με τις παγίδες του να μας «χορέψει στο ταψί»!

ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ, ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΟΒΟΣ ΝΑ ΘΕΩΡΗΣΟΥΜΕ «ΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ» ΚΑΠΟΙΟ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΟΝΤΩΣ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΕΟ; ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ ΑΜΑΡΤΙΑ ΝΑ ΜΗ ΔΩΣ΃ει: να καταφέρει να μπει μέσα και να κλέψει.
Όταν λοιπόν ξημερώσει, πως θα φερθεί το αφεντικό στον πιστό θυρωρό;
Όχι μόνο δεν θα τον τιμωρήσει που δεν του άνοιξε, αλλά και ΘΑ ΤΟΝ ΕΠΑΙΝΕΣΕΙ! Θα του πει «μπράβο»! Γιατί κι αυτή ακόμα την φωνή του κυρίου του, την θεώρησε πλάνη, από φόβο μήπως μπει κάποιος κλέφτης. Επομένως, όταν δεν δίνουμε σημασία ακόμη και σε όνειρα που μας φαίνονται 100% θεϊκά, όχι μόνο ΔΕΝ ΑΜΑΡΤΑΝΟΥΜΕ, αλλά θα ακούσουμε από τον Θεό και «μπράβο» για την ταπείνωση και την προσοχή μας!
Μετά από αυτά αναρωτιέται κανείς: Άραγε σε ποια άλλα όνειρα θα άξιζε ναυρωρό να του ανοίξει. Ο θυρωρός όμως δεν πείθεται στην φωνή του αφεντικού του. Και ΔΕΝ ΤΟΥ ΑΝΟΙΓΕΙ. Φοβάται μήπως είναι κάποιος άλλος, που προσποιείται την φωνή του αφεντικού του, για να τον εξαπατήσει: να καταφέρει να μπει μέσα και να κλέψει.
Όταν λοιπόν ξημερώσει, πως θα φερθεί το αφεντικό στον πιστό θυρωρό;
Όχι μόνο δεν θα τον τιμωρήσει που δεν του άνοιξε, αλλά και ΘΑ ΤΟΝ ΕΠΑΙΝΕΣΕΙ! Θα του πει «μπράβο»! Γιατί κι αυτή ακόμα την φωνή του κυρίου του, την θεώρησε πλάνη, από φόβο μήπως μπει κάποιος κλέφτης. Επομένως, όταν δεν δίνουμε σημασία ακόμη και σε όνειρα που μας φαίνονται 100% θεϊκά, όχι μόνο ΔΕΝ ΑΜΑΡΤΑΝΟΥΜΕ, αλλά θα ακούσουμε από τον Θεό και «μπράβο» για την ταπείνωση και την προσοχή μας!
Μετά από αυτά αναρωτιέται κανείς: Άραγε σε ποια άλλα όνειρα θα άξιζε να δώσει κανείς σημασία; Αφού ούτε στα όνειρα που μας φαίνονται 100% θεϊκά δεν πρέπει να δίνει κανείς σημασία, μήπως πρέπει όλα ανεξαιρέτως τα όνειρα να τα πετάμε στο καλάθι των άχρηστων; Αλλά ας διατυπώσουμε και ένα τελευταίο ερώτημα, που μερικοί το χρησιμοποιούν σαν επιχείρημα πίστεως στα όνειρα.

ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΔΑΙΜΟΝΙΚΟ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΠΟΥ ΒΓΗΚΕ ΑΛΗΘΙΝΟ; ΜΠΟΡΕΙ ΑΡΑΓΕ Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ;

 Τίποτε δεν προγνωρίζουν οι δαίμονες, βεβαιώνει ο άγιος Αντώνιος. Απλώς από αυτά που βλέπουν και ακούνε υποπτεύονται και συμπεραίνουν αυτά που πρόκειται να συμβούν. «Ρίχνουν στα άδεια για να πιάσουν στα γεμάτα». Τι το σπουδαίο, δηλαδή, αν δουν κάποιον να ετοιμάζεται να μας επισκεφθεί, και να έρθουν αυτοί νωρίτερα να μας το σφυρίξουν; Οι δαίμονες ΜΟΝΟ αυτά που βλέπουν, τα αρπάζουν σαν κλέφτες, και σαν κατάσκοποι τρέχουν γρηγορότερα και μας τα αναγγέλλουν!
Εξ άλλου παρόμοιες προγνωστικές ικανότητες έχουν και οι γιατροί σχετικά με την εξέλιξη μιας νόσου, και οι μετεωρολόγοι σχετικά με την εξέλιξη του καιρού. Πηγή όμως της πρόγνωσης τους δεν είναι κάποια μυστική αποκαλυπτική δύναμη, αλλά η παρατήρηση και η πείρα παρόμοιων καταστάσεων. Και ο διάβολος είναι ατσίδας και στα δύο.
 Και στην παρατήρηση των σφαλμάτων μας, και στην τεράστια πείρα της αφέλειας μας και της επιπολαιότητας, με την οποία αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα της πνευματικής ζωής. Άρα, ο διάβολος δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον. Απλώς προσπαθεί ρίχνοντας άδεια (δηλαδή με κάποιες ευλογοφανείς «προβλέψεις») να πιάσει γεμάτα (δηλαδή να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αφελών ανθρώπων). 
Και ο άγιος Αντώνιος, που δεν του ξέφος, είναι τα όνειρα που μας θυμίζουν την Μέλλουσα Κρίση. Το φοβερό Δικαστήριο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Αλλά και αυτά, αν αντί να μας παρακινούν σε περισσότερη μετάνοια μας οδηγούν σε απόγνωση, πρέπει να τα περιφρονούμε. Και να μη τα πιστεύουμε.
Να προσθέσουμε και κάτι τελευταίο: Δικαιολογείται κάποια προσοχή σε κάποια όνειρα, μόνο όταν επαναληφθούν αρκετές φορές. Αλλά και τότε δεν προσπαθούμε να τα ερμηνεύσουμε μόνοι μας, ή με την βοήθεια της γειτόνισσας! Αλλά τρέχομε να τα θέσουμε στην κρίση του πνευματικού μας πατρός.
Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε, όΑ όχι μόνο ΔΕΝ ΩΦΕΛΕΙ ΣΕ ΤΙΠΟΤΕ, αλλά και ΚΡΥΒΕΙ ΤΕΡΑΣΤΙΟΥΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ.


Τα μόνα όνειρα που ωφελούν, λέει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος, είναι τα όνειρα που μας θυμίζουν την Μέλλουσα Κρίση. Το φοβερό Δικαστήριο της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Αλλά και αυτά, αν αντί να μας παρακινούν σε περισσότερη μετάνοια μας οδηγούν σε απόγνωση, πρέπει να τα περιφρονούμε. Και να μη τα πιστεύουμε.
Να προσθέσουμε και κάτι τελευταίο: Δικαιολογείται κάποια προσοχή σε κάποια όνειρα, μόνο όταν επαναληφθούν αρκετές φορές. Αλλά και τότε δεν προσπαθούμε να τα ερμηνεύσουμε μόνοι μας, ή με την βοήθεια της γειτόνισσας!
Αλλά τρέχομε να τα θέσουμε στην κρίση του πνευματικού μας πατρός.
Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε, ότι: Αν σε όλα τα πράγματα επιτρέπονται αυτοσχεδιασμοί, στο μόνο που ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΖΟΥΜΕ, είναι ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΜΑΣ ΖΩΗ. Και μάλιστα όσο ζούμε στην «νύκτα» της παρούσης ζωής, που είναι πολλοί οι κλέφτες που θέλουν να μας «ληστέψουν»!. . .

http://agiosmgefiras.blogspot.gr/2010/10/blog-post_6684.html
hristospanagia3.blogspot.gr

Οι Αγρυπνίες μέσα στην Εκκλησία μας


Οι αγρυπνίες δίνουν ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα μέσα στην Εκκλησία. Έχουνε την κατάνυξη που βοηθά την ψυχή του ανθρώπου να έρθει πιο κοντά με τον Θεό. Όπως όλα τα πράγματα που υπάρχουν στην Εκκλησία, έχει ορισμένες διατάξεις στο πότε και πώς πρέπει να γίνεται η αγρυπνία. Οι αγρυπνίες είναι μέρος μιας αρχαίας Παραδόσεως της Εκκλησίας που διασώζεται μέχρι τις ημέρες μας.

            Παλιότερα, υπήρχε η συνήθεια να γίνονται αγρυπνίες κάθε Κυριακή μέσα στον χρόνο (πλην της Κυριακής του Πάσχα) κάτι που σταμάτησε να γίνεται ακόμη και μετά τα μέσα του 17ου αιώνος. Εφόσον σταμάτησε αυτή η συνήθεια, θεσπίστηκε να γίνονται σε μεγάλες εορτές του χρόνου. Οι εορτές που μπορεί να τελεστούν αγρυπνίες είναι:

Σεπτέμβριος

v  Γεννέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου)
v  Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)
v  Μετάσταση του Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου (26 Σεπτεμβρίου)

Νοέμβριος

v  Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου)

Δεκέμβριος

v  Η κατά σάρκα Γέννησης του Κυρίου Ιησού Χριστού (25 Δεκεμβρίου)

Ιανουάριος

v  Άγια Θεοφάνια (6 Ιανουαρίου)

v  Αγ. Αντωνίου (17 Ιανουαρίου)

Φεβρουάριος

v  Η Υπαπαντή του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου)

Μάρτιος

v  Ευαγγελισμός της Υπεραγίας Θεοτόκου (25 Μαρτίου)

Μάιος
v  Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου (8 Μαΐου)

Ιούνιος

v  Γεννέσιον του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου (24 Ιουνίου)

v  Αγ. Πέτρου και Παύλου (29 Ιουνίου)

Αύγουστος

v  Μεταμόρφωση του Σωτήρος (6 Αυγούστου)

v  Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου (15 Αυγούστου)

v  Αποτομή του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου (29 Αυγούστου)

Επίσης, γίνεται αγρυπνία στην εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου Ιησού Χριστού.  Πέραν από τις ανωτέρω εορτές που μπορούν να τελεστούν αγρυπνίες, υπάρχουν εορτές που ο προεστός επιλέγει να κάνει αγρυπνία όπως:

Νοέμβριος

 Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου (13 Νοεμβρίου)

Δεκέμβριος

Αγ. Σάββα του Ηγιασμένου (5 Δεκεμβρίου)

Ιανουάριος

  Αγ. Ευθυμίου (20 Ιανουαρίου)

Μετά από αυτά, αγρυπνία πρέπει να τελείται σε μονές όταν εορτάζουν ή έχουνε παρεκκλήσια που εορτάζουν. Αγρυπνίες μπορούν επίσης να γίνονται σε μνήμες τοπικών αγίων ή μεγάλων αγίων (Αγ. Νικολάου Μύρων, Αγ. Νεκταρίου Πενταπόλεως, κ.α.).  Επίσης, αγρυπνία μπορεί να γίνει σε μνήμες αγίων στις οποίες κατέχονται τα λείψανα στον Ναό ή και για έκτακτα γεγονότα όπως φυσικές καταστροφές κ.α. Η νεώτερη συνήθεια να γίνονται αγρυπνίες κατά το δοκούν είναι νεωτερική και δεν είναι βασισμένο στην Παράδοση της Εκκλησίας μας.

Ένα άλλο μεγάλο θέμα το οποίο πολλοί αμελούν είτε από άγνοια ή για λόγους «συντομίας», είναι την διάρκεια της αγρυπνίας. Πολλές φορές, όταν τελούνται αγρυπνίες, η διάρκεια τους είναι λίγη. Υπάρχει η νεώτερη συνήθεια, οι αγρυπνίες να γίνονται π.χ. 8 – 12 ή και το χειρότερο, 8 – 11 το βράδυ! Η αγρυπνία, όπως ευκόλως νοείται, σημαίνει ότι αγρυπνεί ο πιστός κάτι που εννοεί ότι η αγρυπνία περνά τα μεσάνυχτα και τελειώνει έστω και 12:30 το βράδυ. Είναι παράλογο να τελείται αγρυπνία και να τελειώνει πριν τις 12 το βράδυ. Υπάρχουν οι δικαιολογίες όπως «Ο κόσμος δουλεύει και είναι κουρασμένος» ή «Ο κόσμος τρέχει και δεν μπορεί να κάτσει πολλή στην εκκλησία». Αυτές είναι παράλογες δικαιολογίες και δεν έχουνε θέση μέσα στην Εκκλησία. Είναι γνωστό ότι οι άνθρωποι είναι πολυάσχολοι και τρέχουνε αλλά η Εκκλησία είναι και πρέπει να είναι το καταφύγιο όλων των πιστών. Ο κάθε πιστός, μπορεί να πηγαίνει στις αγρυπνίες και να αντέχει μέχρι εκεί που τον πάνε οι δυνάμεις του. Δεν είναι ανάγκη να φέρνουμε την Εκκλησία στα μέτρα μας αλλά θα πρέπει εμείς να έρθουμε στα μέτρα της Εκκλησίας. Μην παραποιούμαι άλλα πράγματα μέσα στην Εκκλησία. Αρκετά παραποιούνται πράγματα στην Εκκλησία για να συνεχιστεί το κακό και στο Τυπικό. Ας καταλάβουμε όλοι, ότι πρέπει να προσφέρουμε τον εαυτό μας στον Θεό. Όπως ειπώθηκε και νωρίτερα, η Εκκλησία είναι το καταφύγιο μας. Έτσι, και οι ακολουθίες, μας βοηθάνε να έρθουμε πιο κοντά στον Θεό.

Πρέπει ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί να κρατήσουμε την πίστη και Παράδοση μας ανέπαφη από διαστροφή και αλλοίωση. Μην κοιτάμε τις συντομίες και ότι είναι για να «ευχαριστεί τον κόσμο» αλλά να κοιτάξουμε ότι ευχαριστεί τον Θεό. Να καταλάβουμε ότι οι αγρυπνίες (όπως όλες οι ακολουθίες) είναι για να μας φέρουνε κοντά με τον Θεό και να μην τις λησμονούμε.


Πηγή: Τυπικό του Αγ. Σάββα του Ηγιασμένου

Νικόλαος Δ. Γεωργαντώνης
Φοιτητής Θεολογίας
18 Ιουλίου 2012

Το «Φιλιόκβε»

Μητροπολίτης Γόρτυνος Ἰερεμίας

1. Μιλώντας, ἀγαπητοί μου, γιά τήν Ἁγία Τριάδα, τόν Θεό μας, σήμερα θά πῶ γιά μιά μεγάλη διαφορά μεταξύ ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων καί τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν. Θά σᾶς μιλήσω γιά τό Φιλιόκβε. Εἶναι μεγάλη καί σημαντική ἡ διαφορά αὐτή, ἄν καί μερικοί τήν λέγουν μικρή καί ἀσήμαντη. Ξέρουμε ὅτι τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, εἶναι ὁμοούσια.

Ἀλλά ξέρουμε πάλι ὅτι τό καθένα Πρόσωπο ἔχει καί ἕνα ἰδικό του, ἕνα προσωπικό ἰδίωμα, πού τό διακρίνει ἀπό τό ἄλλα Πρόσωπα. Δηλαδή, ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι καί ἀμέριστη, ἀλλά εἶναι καί μερισμένη. Ὅπως τό λέγει ἀκριβῶς ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «ἀμέριστος ἐν μεμερισμένοις ἡ θεότης»!1 Τά προσωπικά ἰδιώματα τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπως λέγαμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας, εἶναι τά ἑξῆς: Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, εἶναι«αὐτογενής», καί εἶναι καί ἡ πηγή γιά τήν ὕπαρξη τῶν δύο ἄλλων Προσώπων.
Ὁ Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα καί τό ῞Αγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Δηλαδή, ὁ Υἱός ἔχει διαφορετική σχέση μέ τόν Πατέρα ἀπό αὐτή τήν σχέση πού ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τόν Πατέρα. Ὁ μέν Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα, τό δέ Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Ἄλλο τό «γεννᾶται» καί ἄλλο τό «ἐκπορεύεται».2


2. Σ᾽ αὐτό τό σημεῖο, ἀδελφοί μου, συγκρουόμαστε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς· γιατί αὐτοί πιστεύουν καί ὁμολογοῦν ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ὄχι μόνο ἀπό τόν Πατέρα, ἀλλά «καί ἀπό τόν Υἱόν». «Φιλιόκβε» (Filioque) λέγεται στήν λατινική γλώσσα ἡ ἔκφραση αὐτή.
Τήν πίστη αὐτή, ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἀπό τόν Υἱό, τήν ἐξέφρασε στά γραπτά του ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος καί τήν χρησιμοποίησε ἡ Σύνοδος πού ἔγινε στήν Φλωρεντία τό 1438 γιά τήν ἕνωσή μας μέ τούς Δυτικούς.
Δηλαδή, ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος, καί μαζί του οἱ Δυτικοί, πιστεύουν δύο προαιώνιες ἐκπορεύσεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: Μία ἀπό τόν Πατέρα καί μία ἀπό τόν Υἱό. 

3. Θά μιλήσω ἀμέσως γιά τήν πλάνη καί τήν αἵρεση αὐτή τῶν Δυτικῶν. Γιά νά τήν νοήσουμε ὅμως καλύτερα τήν πλάνη αὐτή, θέλω νά ξεκαθαρίσω πρῶτα τήν δική μας πίστη γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά πῶ ὅτι: Καί ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι πιστεύουμε γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα ὅτι, ὅπως ἐκπορεύεται προαιώνια μόνο ἀπό τόν Πατέρα (βλ. Ἰωάν. 15,26), ἔτσι ἀποστέλλεται καί φανερώνεται ἐν χρόνῳ στόν
κόσμο ἀπό τόν Υἱό (βλ. πάλι Ἰωάν. 15,26).
Ναί, ἀδελφοί μου. Ἀκοῦστε: Γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό πιστεύουμε δύο γεννήσεις. Ἡ μία εἶναι ἀπό τόν Θεό Πατέρα προαιώνια, «πρό πάντων τῶν αἰώνων». Ἡ δεύτερη ὅμως γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ
ἔγινε ἐν χρόνῳ ἀπό τήν Παναγία Μητέρα Του, στίς ἡμέρες τοῦ βασιλιᾶ Ἡρώδη.
Ἔτσι, λοιπόν, καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα: Πιστεύουμε ὅτι ἐκπορεύεται προαιώνια ἀπό τόν Θεό Πατέρα, ἀλλά στόν κόσμο στέλνεται ἐν χρόνῳ ἀπό τόν Υἱό.
Τό λάθος τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν εἶναι ὅτι αὐτή τήν ἀποστολή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν κόσμο ἀπό τόν Υἱό πού γίνεται ἐν χρόνῳ, αὐτοί τήν νομίζουν ὡς αἰώνια ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τόν Υἱό καί μιλᾶνε ἔτσι γιά Φιλιόκβε.

4. Θά ποῦμε λίγα λόγια γιά τήν πλάνη τοῦ Φιλιόκβε, γιά νά φανεῖ πόσο σοβαρή εἶναι. Εἶναι αἵρεση. (α) Ἐνῶ, εἴπαμε, μία εἶναι ἡ ἀρχή θεότητας, ὁ Πατέρας («Μοναρχία» θεότητας, τό λέμε αὐτό), πιστεύοντες οἱ Καθολικοί τό Φιλιόκβε δέχονται δύο ἀρχές στήν θεότητα: καί τόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ἀπό τούς ὁποίους ἐκπορεύεται τό Ἅγιο Πνεῦμα. «Διαρχία», λέγεται αὐτό, «διθεϊσμός». Δύο Θεοί! (β)
Ἐπειδή ὅμως δέν εἶναι δυνατόν νά δεχθοῦν οἱ Καθολικοί τόν «διθεϊσμό», λέγουν ὅτι ὁ Πατέρας καί ὁ Υἱός, ἀπό τούς ὁποίους, κατ᾽ αὐτούς, ἐκπορεύεται τό Πνεῦμα, ἀποτελοῦν μία ἀρχή καί ἑπομένως δέν εἶναι διθεϊστές. Δηλαδή, τώρα μέ αὐτό πού λένε σύγχυσαν καί συγχώνευσαν τά δύο θεῖα Πρόσωπα, πού εἶναι ἀσύγχυτα· αὐτό πάλι ἀποτελεῖ ἄλλη αἵρεση τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, τόνἡμισαβελλιανισμό, γιά τόν ὁποῖο θά μιλήσουμε ἄλλη φορά.3
(γ) Πῶς κατάφεραν οἱ Καθολικοί νά συγχύσουν τά δύο θεῖα Πρόσωπα, τόν Πατέρα καί τόν Υἱό (πού εἶναι διαφορετικά Πρόσωπα), γιά νά ποῦν ὅτι αὐτά ἀποτελοῦν μία ἀρχή, καί ἑπομένως τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἀπό τόν Υἱό;
Ἁπλούστατα: Τόνισαν τήν κοινή θεία Οὐσία, γιατί εἶναι ἀλήθεια ὅτι τά Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ὁμοούσια. Αὐτό πάλι ἀποτελεῖ φοβερό λάθος, πού ἔκανε λανθασμένο τόν θεό τῶν Καθολικῶν. Οἱ Καθολικοί πραγματικά τονίζοντες τήν θεία Οὐσία σέ βάρος τῶν Προσώπων, ὅπως τό εἴπαμε παραπάνω, μετέτρεψαν τόν Θεό σέ μιά ἀφηρημένη οὐσία.
Ὁ Θεός γιά τούς Καθολικούς εἶναι ἕνα ἀπόμακρο καί ἀπρόσωπο ὄν καί πρέπει νά ὑπάρξουν ἔξυπνοι στό μυαλό ἄνθρωποι, γιά νά μᾶς πείσουν μέ μεταφυσικά ἐπιχειρήματα ὅτι ὑπάρχει.
Ὁ Θεός γιά τούς Καθολικούς εἶναι ὁ θεός τῶν φιλοσόφων καί ὄχι ὁ προσωπικός Θεός, ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαάκ καί τοῦ Ἰακώβ.
Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι γευόμαστε τόν Θεό μέ τήν καρδιά, νοιώθουμε αὐτό πού λέει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τόν Θεό μας, ὅτι δηλαδή εἶναι αὐτά τά δύο: ΠΡΟΣΩΠΟ καί ΑΓΑΠΗ. (δ)
Οἱ Καθολικοί μέ τό Φιλιόκβε ὑποτάσσουν τό Ἅγιο Πνεῦμα στόν Υἱό καί γι᾽ αὐτό ἡ Δύση δέν δίνει μεγάλη σημασία στό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, στήν ᾽Εκκλησία καί στήν καθημερινή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ. 
Γι᾽ αὐτό ἡ Ἐκκλησία γι᾽ αὐτούς εἶναι ἕνας κοσμικός θεσμός καί κυβερνᾶται σάν ἕνας ἀνθρώπινος ὀργανισμός. Γι᾽ αὐτό καί τονίζεται ἡπαπική ἐξουσία καί αὐθεντία.

5. Γιά τόν ἱερό Αὐγουστῖνο, πού ἀνέφερα, εἴπαμε καί ἄλλοτε ὅτι ἡ μεγάλη ἔλλειψή του ἦταν τό ὅτι δέν γνώριζε τήν ἑλληνική γλώσσακαί δέν ἐμελέτησε λοιπόν τούς Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ σωστή ἑρμηνεία τῶν ἁγίων Γραφῶν, λέγουμε οἱ Ὀρθόδοξοι, γίνεται διά τῶν ἁγίων Πατέρων. Στό θέμα ὅμως πού ἀναφερθήκαμε σήμερα ἔχω νά πῶ ὅτι ναί μέν ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος δέχεται ἐσφαλμένα τήν ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προαιωνίως καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλά λέγει ὅτι ἡ ἐκπόρευση αὐτή γίνεται «μέσῳ τῆς δωρεᾶς τοῦ Πατρός».
Ἀκόμη δέχεται ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα «πρωταρχικά» καί «κύρια» ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα.4 Ἡ δοξασία αὐτή τοῦ Ἁγίου Αὐγουστίνου, ἔρχεται πιό κοντά στήν Ὀρθόδοξη πίστη μας.

Σημειώσεις: 

1. Γρηγ. Ναζιανζηνοῦ, Λόγοι, 31,14.
2. Γιά τήν διαφορά τῶν δύο ὅρων «γέννησις» καί «ἐκπόρευσις» βλ. Χ. Ἀνδρούτσου, Δογματική τῆς
Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, σ. 79.
3. Ὁ Σαβέλλιος ἦταν ἕνας αἱρετικός τοῦ 2ου αἰ., ὁ ὁποῖος ὑποστήριζε ὅτι ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό
Ἅγιο Πνεῦμα δέν εἶναι τρία διακεκριμένα πρόσωπα, ἀλλ᾽ ἁπλῶς διάφοροι «τρόποι» τῆς Θεότητας.

4. Ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος δέχεται ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐνῶ ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα principaliter,
«πρωταρχικά» καί «κύρια», ἀπό τόν Υἱό ἐκπορεύεται μόνο per donum Patris, «μέσω τῆς δωρεᾶς τοῦ
Πατρός». Ἡ ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τόν Υἱό, δηλαδή, εἶναι κάτι πού ὁ ἴδιος ὁ Πατήρ
ἔχει κατά ἰδιαίτερο τρόπο μεταδώσει στόν Υἱό. Ὅπως ἀκριβῶς ὁ Υἱός λαμβάνει τά πάντα ὡς δῶρο ἀπό
τόν Πατέρα Του, ἔτσι λαμβάνει καί τήν δύναμη νά «πνευματώνει» καί νά «ἐμφυσᾶ» τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο γιά τόν Αὐγουστῖνο, ὅπως καί γιά τούς Καππαδόκες, ὁ Πατήρ παραμένει ἡ
«πηγή τῆς θεότητος», ἡ μοναδική ἀρχή καί ἡ ἐσχάτη ἀφετηρία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἔτσι ἡ διδασκαλία
τοῦ Αὐγουστίνου πώς τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ἀλλά μέ τήν ἐπιφύλαξη πώς δέν ἐκπορεύεται ἀπό τόν Υἱό «πρωταρχικά», ἀλλά «μέσω τοῦ δώρου πού ἔλαβε ἀπό τόν Πατέρα», δέν διαφέρει καί τόσο ἀπό τήν ἄποψη τοῦ Γρηγορίου Νύσσης πώς τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα μέσω τοῦ Υἱοῦ. Βλ. Ἐπισκόπου Καλλίστου Γουέαρ, Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, Ἔκδ. Ἀκρίτας, σελ. 342-343. 

Ὁμιλία Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία στήν Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 5 Ἰουνίου 2011
Τεύχος Μάϊος -Ἰούνιος  Ἀριθμός 51