Τί είναι ο Ακάθιστος Ύμνος;

του Νικολάου Δ. Γεωργαντώνη

Η ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου λέγεται το Ε’ Σάββατο των Νηστειών. Έχει επικρατήσει όμως στον κόσμο να λέγεται την Παρασκευή το βράδυ. Ο ποιητής της ακολουθίας είναι, πιθανότατα, ο Αγ. Ρωμανός ο Μελωδός (1 Οκτώβριου), Το κύριο του θέμα έχει να κάνει με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και την σάρκωση του Λόγου του Θεού. Αποτελείται από το προοίμιο «Το προσταχθέν μυστικώς…» και μαζί με 24 οίκους που έχουνε αλφαβητική σειρά και αυτά γράφτηκαν τον 6^ον αιώνα μ.Χ.

         Μετέπειτα, προστέθηκε τον 7^ον αιώνα μ.Χ. και το κοντάκιο «Την Υπερμάχω  Στρατηγώ…» το οποίο είναι αφιερωμένο στην προστάτιδα της Κων/πολης και αναφέρεται στην θαυμαστή σωτηρία της πόλης το 626 μ.Χ. Επί Ηράκλειτου, ήταν πολιορκημένη η Πόλη και όλος ο λαός μαζί με τον Πατριάρχη Σέργιο, προσευχήθηκαν ολονυκτίως, «ακάθιστοι» (από όπου βγήκε το όνομα «Ακάθιστος Ύμνος»). Μετά, καθιερώθηκε να γίνεται τιμητικά εις μνήμη του γεγονότος που είπαμε.
 
         Αλλά γιατί το κάνουμε μέσα στην Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή; Ο λόγος που καθιερώθηκε μαζί και με τους «Χαιρετισμούς» ήταν επειδή η εορτή του Ευαγγελισμού έπεφτε μέσα στην περίοδο της Νηστείας. Επειδή είναι μεγάλη και χαρμόσυνη εορτή, και στερείται προεόρτια και μεθεόρτια, καθιερώθηκε να λέγονται οι Χαιρετισμοί και ο Ακάθιστος για να συμπληρωθεί αυτό το κενό.

        Παλαιότερα ψαλλόταν όλοι οι Χαιρετισμοί αλλά σήμερα μόνο το προοίμιο «Το προσταχθέν μυστικώς…» λέμε σε ήχο πλ. Δ’. Και όπως είπαμε, συνδέθηκε και το «Τη Υπερμάχω…» το οποίο έχει ιστορικό χαρακτήρα. Έτσι μας έχει έρθει ο Ακάθιστος Ύμνος σε εμάς σήμερα.