ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΤΙΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ

 Τοῦ πρωτ. π. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

Ὁ ἀνθρώπινος πόνος καί ἡ ἀσθένεια ὑπῆρξε πάντα ἕνα φαινόμενο στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, πού ἔτυχε πολυμεροῦς προσέγγισης καί ἑρμηνείας μέ κύριο παράγοντα φυσικά ἀντιμετώπισής του τήν ἰατρική ἐπιστήμη. Τό πλῆθος τῶν παραμέτρων, μέ τίς ὁποῖες συσχετίζεται τό πρόβλημα τῆς ἀσθένειας, ὑπῆρξε ἡ ἀφορμή ὥστε νά μή ἀπουσιάσει καί μία, δυστυχῶς, ποικιλόμορφη ἀποκρυφιστική προσέγγιση τοῦ φαινομένου.
Σήμερα πλῆθος ἀποκρυφιστικῶν, ἐσωτεριστικῶν, γκουρουϊστικῶν κ.ἄ. ὁμάδων, πολλές ἐξ αὐτῶν κομμάτια τοῦ παγκόσμιου ἀντιχριστιανικοῦ μωσαϊκοῦ τῆς «Νέας Ἐποχῆς», νά χρησιμοποιοῦν μέσα στίς διδασκαλίες τους θέματα, πού σχετίζονται μέ τήν ὑγεία. Ὁ Chr. Grundmann ὑπογραμμίζει ὅτι ὁ ὅρος «θεραπεία» εἶναι ἕνας βασικός ὅρος στό λεξιλόγιο τῆς Νέας Ἐποχῆς1. Ἐπικρίνοντας ἐν πολλοῖς τόν τρόπο κατανόησης τῆς ἀσθένειας καί τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή σύγχρονη ἰατρική ἐπιστήμη, ἀντιτείνουν μιά ἄλλη θεώρηση τῶν πραγμάτων, «ὁλιστική», ὅπως τή χαρακτηρίζουν, σύμφωνη μέ τίς ἀντίστοιχες ἀντιλήψεις τῆς «Νέας Ἐποχῆς»2. Στά πλαίσια αὐτά διαφημίζονται καί προωθοῦνται ἀπό τίς ὁμάδες αὐ τές διάφορες, ἀνορθόδοξες «θεραπευτικές» μέθοδοι μέ ἔκδηλο τό ἀποκρυφιστικό στοιχεῖο (π.χ. Ἐσωτέρα θεραπευτική, Weleda, Aura – Soma, Ρέϊκι, Θεοϊατρική, Τά φυλακτά, Κρυσταλλοθεραπεία, Ἀγγελοθεραπεία). Μέθοδοι πού δέν ἔχουν καμία ἀπολύτως ἐπιστημονική βάση. Ἀντιθέτως, ἀφετηρία ἐκκίνησης καί ὑπόβαθρο πάνω στό ὁποῖο θεμελιώνονται αὐτές οἱ ἀνορθόδοξες «θεραπευτικές» μέθοδοι εἶναι ἄλλοτε οἱ δοξασίες θρησκευμάτων τῆς Ἀνατολῆς ἤ ἄλλοτε καί ἀποκρυφιστικές ἀντιλήψεις.

 Ἡ ἀποκρυφιστική προσέγγιση τῆς ἀσθένειας εἶναι πολύ παλαιά καί ἐπεκτείνεται κατά τή διάρκεια τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα. Αὐτοῦ τοῦ εἴδους τήν παρουσία ὁ ἴδιος ὁ χῶρος τήν χαρακτηρίζει ὡς «Ἀπόκρυφος θεραπευτική» καί εἶναι, κατά τούς ἐκπροσώπους του, «ἡ ἀπόκρυφος γνῶσις περί τῆς θεραπείας τῶν σωματικῶν καί ψυχικῶν καί διανοητικῶν ἀσθενειῶν»3, βασιζόμενη κατά δήλωσή τους, ὄχι στή γνώση καί τήν μεθοδολογία τῆς ἐπιστημονικῆς ἰατρικῆς, ἀλλά μεταξύ τῶν ἄλλων, στήν ἔρευνα τῶν νόμων «τῆς ἀλληλοεπιδράσεως με ταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ὕλης, τάς δονήσεις, τήν ἐνεργητικήν καί παλμικήν φύσιν τῆς ὕλης καί τοῦ πνεύματος»4. Οἱ ἀποκρυφιστικές προσεγγίσεις στό θέμα τῆς ἀσθένειας θεμελιώνονται ἐξ ὁλοκλήρου σέ ἀντιχριστιανικές ἀποκρυφιστικές πρακτικές καί δοξασίες, ἔχουν ἀνορθολογικό χαρακτήρα καί στεροῦνται καί τῆς παραμικρῆς ἐπιστημονικῆς βάσης. Στά πλαίσια τῆς ἀποκρυφιστικῆς προσέγγισης τῆς ἀσθένειας εἶναι σύνηθες τό φαινόμενο νά χρησιμοποιοῦνται ἀναλογίες γιά πραγματικότητες καί μεγέθη τοῦ ἐπιστητοῦ μ᾽ ἕνα ψευδοεπιστημονικό μανδύα. Κάποιες ἀποκρυφιστικοῦ χαρακτήρα «θεραπεῖες» συνδυάζονται μέ τήν ἀνθρωπολογία τῆς Νέας Ἐποχῆς, πού ἔχει υἱοθετήσει τήν ἰνδουϊστική ἀντίληψη τῶν τσάκρας ἤ τήν ἀπω-ανατολίτικη θρησκευτική θεωρία περί παγκοσμίου ἐνέργειας. Σέ ἄλλες δέν ἀπουσιάζει καί ἡ πρακτική σύζευξη χριστιανικῆς ὁρολογίας μέ ἀποκρυφιστικές ἑρμνεῖες στά πλαίσια τῆς θεωρητικῆς τεκμηρίωσης τοῦ τρόπου, μέ τόν ὁποῖο ἐνεργεῖ ἡ μέθοδος.

Εἶναι σύνηθες τό φαινόμενο σέ διάφορες ἀποκρυφιστικές κινήσεις νά γίνεται λόγος γιά τή δύναμη τῆς προσευχῆς ὡς θεραπευτικό μέσο, μόνο πού ἐδῶ ὁ ὅρος προσευχή δέν νοηματοδοτεῖται μέ τό χριστιανικό περιεχόμενό του, ἀλλά ὡς ἕνα εἶ δος μαγικῆς πρακτικῆς. Ὁρισμένες ἀποκρυφιστικοῦ χαρακτήρα «θεραπεῖες» προβάλλονται σέ διάφορα ἔντυπα καί διαδικτυακούς τόπους, πού ἐντάσσονται στό χῶρο τῆς Νέας Ἐποχῆς μέ ἕνα ἑλκυστικό λεξιλόγιο ὡς οὐδέτερες «ἐνεργειακές θεραπεῖες», ἤ συμπληρωματικές πρός τήν ἐπιστημονική ἰατρική ἤ ἄχρωμες θρησκευτικῶς, ἐνῶ στήν πραγματικότητα ἀποτελοῦν ἀντιεπιστημονικές συνθέσεις μέ συγκρητιστικά θρησκευτικά στοιχεῖα καί ἀποκρυφιστικές πρακτικές.

 Σημειώσεις: 1. Βλ. Chr. Grundmann, Heilungsverlangen und Heilungssucht, στό Kl. Bannach- K. Rommel (Hrsg), Religiöse Strömungen unserer Zeit. Eine Einführung und Orientierung, 19914, σ. 80. 2. Βλ. Chr. Grundmann, Heilungsverlangen und Heilungssucht, ὅπ. π., σσ. 83 – 84. L. Gassmann – M. Kotsch (Hrsg), Kleines Esoterik Handbuch, 2007 σσ.33- 37. Πρβλ. Ἀθ. Ἀβραμίδη, Ἀνορθόδο- ξες θεραπευτικές μέθοδοι ἰατρικῶς καί ἐκκλησιαστικῶς, 2006, σσ. 32-33. 3. Βλ. Π. Γράβιγγερ, Ἐγκυκλοπαίδεια Ἐσωτερισμοῦ και Ἀποκρύφου Γνώσεως, Τόμ. Γ´, σ. 208. 4. Βλ. Π. Γράβιγγερ, Ἐγκυκλοπαίδεια Ἐσωτερισμοῦ, ὅπ. π., σ. 208.

Πηγή: ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΥΛΛΟΥ 1999