Οἱ πρῶτοι χριστιανοί μέ μύριες προφυλάξεις, ἀλλά καί μέ ἀδούλωτο φρόνημα τελοῦσαν τήν Θεία Λειτουργία στίς κατακόμβες, ἤ, ὅταν δέν ἦταν καιρός διωγμοῦ, στίς ἐκκλησίες. «Θεωροῦσαν θεμελιακό, πρώτιστο καθῆκον τους, νά βρεθοῦν μέ τούς ἄλλους ἐν Χριστῷ ἀδελφούς τους στόν ἴδιο τόπο, νά συγκροτήσουν τό ἱερό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας καί νά δοξολογήσουν ὅλοι μαζί τό Θεό καί Πατέρα.
«Κατά τή μέρα, πού τή λέμε μέρα τοῦ ἥλιου (δηλ. τήν Κυριακή)», γράφει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ φιλόσοφος καί μάρτυς, «γίνεται συνάθροιση στό ἴδιο μέρος ὅλων, πού κατοικοῦν στίς πόλεις ἤ στά χωριά.
Καί διαβάζονται τά ἀπομνημονεύματα τῶν Ἀποστόλων ἤ τά συγγράμματα τῶν Προφητῶν μέχρι, πού μᾶς ἐπιτρέπει ὁ χρόνος.
Ὕστερα σηκωνόμαστε ὅλοι κι ἀναπέμπουμε προσευχές. Κι ὅπως εἴπαμε πρίν, ὅταν σταματήσουμε τίς προσευχές, προσφέρεται «ἄρτος» καί «οἶνος» καί νερό. Καί ὁ προϊστάμενος πάλι «ἀναπέμπει» εὐχές κι εὐχαριστίες μ' ὅλη τή δύναμή του.
Κι ὁ λαός συμφωνεῖ ψάλλοντας τό «Ἀμήν». Καί γίνεται ἡ διάδοση στόν καθένα κι ἡ μετάληψη ἀπ' τά δῶρα τῆς Εὐχαριστίας. Καί σ' αὐτούς, πού ἀπουσιάζουν, στέλλεται μέ τούς διακόνους»7.
Καί διαβάζονται τά ἀπομνημονεύματα τῶν Ἀποστόλων ἤ τά συγγράμματα τῶν Προφητῶν μέχρι, πού μᾶς ἐπιτρέπει ὁ χρόνος.
Ὕστερα σηκωνόμαστε ὅλοι κι ἀναπέμπουμε προσευχές. Κι ὅπως εἴπαμε πρίν, ὅταν σταματήσουμε τίς προσευχές, προσφέρεται «ἄρτος» καί «οἶνος» καί νερό. Καί ὁ προϊστάμενος πάλι «ἀναπέμπει» εὐχές κι εὐχαριστίες μ' ὅλη τή δύναμή του.
Κι ὁ λαός συμφωνεῖ ψάλλοντας τό «Ἀμήν». Καί γίνεται ἡ διάδοση στόν καθένα κι ἡ μετάληψη ἀπ' τά δῶρα τῆς Εὐχαριστίας. Καί σ' αὐτούς, πού ἀπουσιάζουν, στέλλεται μέ τούς διακόνους»7.
Ὅταν οἱ πιστοί συγκεντρώνονται σ' ἕναν ὁρισμένο τόπο καί μιά ὁρισμένη στιγμή γιά νά τελέσουν τή Θεία Εὐχαριστία, ἡ Σύναξή τους αὐτή φανερώνει τό μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Εὐχαριστία εἶναι τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός8.
Στό Δεῖπνο τοῦ Χριστοῦ, στή Θεία Λειτουργία δεσπόζει ἡ σταυρική θυσία Του. Καί ἀκριβῶς ἡ σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου, δηλαδή ἡ Θεία Ἀγάπη, πού φθάνει «εἰς τέλος», εἶναι τό θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ ἐπί τό αὐτό σύναξη τῶν πιστῶν καί ἡ ἀγαπητική ἕνωσή τους μέ τόν Κύριο καί μεταξύ των (δηλ. ἡ συγκρότηση τῆς Ἐκκλησίας) εἶναι καρποί τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου.
Στό Δεῖπνο τοῦ Χριστοῦ, στή Θεία Λειτουργία δεσπόζει ἡ σταυρική θυσία Του. Καί ἀκριβῶς ἡ σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου, δηλαδή ἡ Θεία Ἀγάπη, πού φθάνει «εἰς τέλος», εἶναι τό θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ ἐπί τό αὐτό σύναξη τῶν πιστῶν καί ἡ ἀγαπητική ἕνωσή τους μέ τόν Κύριο καί μεταξύ των (δηλ. ἡ συγκρότηση τῆς Ἐκκλησίας) εἶναι καρποί τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου.
«Βγῆκε ἀπό τήν πλευρά αἷμα καί ὕδωρ. Μή παρατρέξεις ἀφελῶς τό μυστήριο» λέγει ὁ Χρυσορρήμων. «Διότι ἔχω καί ἄλλο λόγο νά πῶ μυστικό· εἶπα ὅτι σύμβολο τοῦ βαπτίσματος καί τῶν μυστηρίων (δηλ. τῆς Εὐχαριστίας) εἶναι τό αἷμα ἐκεῖνο καί τό ὕδωρ (πού βγῆκε ἀπό τήν πλευρά τοῦ Κυρίου ὅταν ὁ στρατιώτης τόν κέντησε μέ τήν λόγχη).
Ἀπό αὐτά τά δύο γεννήθηκε ἡ Ἐκκλησία... Ἐξῆλθεν αἷμα καί ὕδωρ... Ἀπό αὐτά τά δύο συστάθηκε ἡ Ἐκκλησία... Ἀπό ἐδῶ λαμβάνουν ἀρχή τά μυστήρια»9. Τά μυστήρια τοῦ Βαπτίσματος καί τῆς Εὐχαριστίας ἀρχίζουν ἀπό τό Σταυρό. Καί τά ἴδια αὐτά μυστήρια συνιστοῦν, συγκροτοῦν τήν Ἐκκλησία.
Μετέχοντας στή Θεία Λειτουργία, διατηροῦμε ζωντανή τήν ἐνσωμάτωσή μας στό θεανθρώπινο σῶμα10. Ξαναβρίσκουμε τήν χαμένη μας οἰκειότητα μέ τόν Θεό. Γινόμαστε ἕνα μεταξύ μας. Ἐκπληρώνουμε ἔτσι τό αἴτημα τῆς ἀρχιερατικῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου γιά ὅσους θά πιστέψουν σ΄ Αὐτόν: «ἵνα ὦσιν ἕν». Γι΄ αὐτό τονίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὅτι σκοπός τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά μᾶς ἑνώσει ὅλους. Ὁ σκοπός αὐτός φανερώνεται μέ τήν λειτουργική «σύν-οδο», δηλαδή μέ τήν εὐχαριστιακή σύναξη τῶν πιστῶν στή Θεία Λειτουργία11.
Οἱ θεόπνευστοι Ἀπόστολοι κι οἱ ἁγιασμενοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔδωσαν στήν Εὐχαριστιακή συνάθροιση τά ἑξῆς ὀνόματα: Σύν-αξη, συν-έλευση, συν-αγωγή, σύν-οδος. «Ὅλοι οἱ ὅροι ἐκφράζουν αὐτοπροαίρετη πορεία πρός τήν ἑνότητα καί τή συγκρότηση τοῦ σώματος καί συμπορεία μαζί μέ τό Θεό καί κάτω ἀπό τό βλέμμα καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ»12.
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει στούς Κορινθίους: «ὅτι εἷς ἄρτος, ἕν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμέν· οἱ γάρ πάντες ἐκ τοῦ ἑνός ἄρτου μετέχομεν»13. Οἱ πολλοί διά τοῦ ἑνός Ἄρτου, τοῦ Χριστοῦ, πού κοινωνοῡμε ἀποτελοῦμε ἕνα Σῶμα. Ἡ Θεία αὐτή τροφή οἰκοδομεῖ τήν Ἐκκλησία. Κάνει τήν Ἐκκλησία νά εἶναι Σῶμα Χριστοῦ:
«-Διότι τί εἶναι ὁ ἄρτος;
-Σῶμα Χριστοῦ.
- Τί γίνονται αὐτοί πού μεταλαμβάνουν;
-Σῶμα Χριστοῦ»14. Ἑνωνόμαστε καί γινόμαστε ἀδελφοί. Τό ἴδιο τεθεωμένο Αἷμα ρέει στίς φλέβες μας καί ἡ ἴδια τεθεωμένη Σάρκα μᾶς ζωοποιεῖ. Ἑνωνόμαστε μ' ἕνα δεσμό ἀσυγκρίτως ἰσχυρότερο ἀπό ἐκεῖνον πού ἑνώνει τά σαρκικά ἀδέλφια.
Ταυτιζόμαστε· χωρίς ὅμως καί νά χάνουμε τήν ὑπόσταση, τό πρόσωπο μας. Ἀλληλοπεριχωρούμεθα, ἀλλά και διατηροῦμε τήν ἰδιοπροσωπία μας. Ζοῦμε ὁ ἕνας γιά τόν ἄλλο, ὁ ἕνας μέσα στήν καρδιά τοῦ ἄλλου, ὅλοι μέσα στό Θεό, γιά τόν Θεό καί ὁ Θεός μέσα σ' ὅλους μας.
Ὁ Χριστός τρέφει τόν κάθε πιστό μέ τήν ὑπερφυᾶ τροφή. «Ἀναμιγνύει τόν ἑαυτό Του μέ καθέναν ἀπό τούς πιστούς καί τρέφει μέ τόν ἑαυτό Του αὐτούς πού ἀνεγέννησε (διά τοῦ Βαπτίσματος) καί δέν τούς παραδίδει σέ ἄλλον... Μέ Αὐτόν τρεφόμεθα, μέ Αὐτόν γινόμεθα ἕνα φύραμα καί ἔχουμε γίνει ἕνα σῶμα Χριστοῦ καί σάρκα μία» λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος15.
Ὁ Χριστός τρέφει τόν κάθε πιστό μέ τήν ὑπερφυᾶ τροφή. «Ἀναμιγνύει τόν ἑαυτό Του μέ καθέναν ἀπό τούς πιστούς καί τρέφει μέ τόν ἑαυτό Του αὐτούς πού ἀνεγέννησε (διά τοῦ Βαπτίσματος) καί δέν τούς παραδίδει σέ ἄλλον... Μέ Αὐτόν τρεφόμεθα, μέ Αὐτόν γινόμεθα ἕνα φύραμα καί ἔχουμε γίνει ἕνα σῶμα Χριστοῦ καί σάρκα μία» λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος15.
Ἑνωνόμαστε καί νικᾶμε καί μεῖς δι' Αὐτοῦ τή φθορά καί τό θάνατο, τή διαίρεση καί τόν ἀλληλοσπαραγμό, πού βασιλεύουν στόν κόσμο.16 Σωζόμεθα ὄχι σά μονάδες, σάν ἀτομικότητες, ἀλλά σά σύνολο, σάν εὐχαριστιακή κοινότητα, σάν πρόσωπα-μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Σωζόμαστε πάντα σάν Ἐκκλησία καί ἐντός τῆς Ἐκκλησίας· ποτέ μόνοι μας.
«Ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας δέν ὑπάρχει σωτηρία» διακηρύττουν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Καί ἐπειδή ἡ Ἐκκλησία συγκροτεῖται καί φανερώνεται μέ τή Θεία Λειτουργία μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι «ἐκτός τῆς Θείας Λειτουργίας δέν ὑπάρχει σωτηρία».
Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ πορεία, ἀλλά καί ἡ ὁλοκλήρωση τῆς λύτρωσής μας ἀπό:
α) τόν πνευματικό θάνατο,
β) τό σκοτισμό τοῦ νοῦ,
γ) τή διαφθορά καί ἐξαχρείωση τῆς καρδιᾶς.
Ὁ πιστός ἐντάσσεται στἠν Ἐκκλησία ἀπό τή στιγμή πού βαπτίζεται· μέ τήν Θεία Λειτουργία ὅμως ἐπιτυγχάνει τή διατήρηση αὐτῆς τῆς ἐνσωματώσεώς του στήν κοινότητα, στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ.
Γίνεται ἕνα μέ ὅλους. Ἔτσι κάθε εὐχαριστιακή σύναξη εἶναι ἡ Σύναξη ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι ἡ φανέρωση τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ πού εἶναι ἀναπόσπαστα συνδεδεμένο μέ τήν Κεφαλή, τόν Ἴδιο, τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.
Μέ τή σάρκωσή Του ὁ Χριστός «Ἐκκλησίας σάρκα ἀνέλαβε», λέγει ὁ Χρυσορρήμων, καί «ἦρθε στό δικό της σπίτι· τήν βρῆκε λερωμένη, λιγδωμένη, γυμνή, βουτηγμένη μέσα στά αἵματα, καί τήν ἔλουσε, τήν ἄλειψε μέ λάδια καί ἀρώματα, τήν ἔθρεψε, τήν ἔντυσε ἱμάτιο πού ὅμοιό του δέν γίνεται νά βρεῖς: αὐτός ὁ ἴδιος ἔγινε στολή της καί τήν πῆρε ἀπό τό χέρι καί τήν ὁδηγεῖ στά ὕψη»17. Ἐκεῖ ὅπου ἱερουργεῖται ἡ οὐράνια Θεία Λειτουργία.
7 Ἁγίου Ἰουστίνου φιλοσόφου καί Μάρτυρος: Α' Ἀπολογία 67, 2,3,4. Β.Ε.Π., τ.3, σ. 198: «τῇ τοῦ ἡλίου λεγομένῃ ἡμέρᾳ πάντων κατὰ πόλεις ἤ ἀγροὺς μενόντων ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνέλευσις γίνεται͵ καὶ τὰ ἀπομνημονεύματα τῶν ἀποστόλων ἤ τὰ συγγράμματα τῶν προφητῶν ἀναγινώσκεται͵ μέχρις ἐγχωρεῖ. 67.4 εἶτα παυσαμένου τοῦ ἀναγινώσκοντος ὁ προεστὼς διὰ λόγου τὴν νουθεσίαν καὶ πρόκλησιν τῆς τῶν καλῶν τούτων μιμήσεως ποιεῖται. 67.5 ἔπειτα ἀνιστάμεθα κοινῇ πάντες καὶ εὐχὰς πέμπομεν· καί͵ ὡς προέφημεν͵ παυσαμένων ἡμῶν τῆς εὐχῆς ἄρτος προσφέρεται καὶ οἶνος καὶ ὕδωρ͵ καὶ ὁ προεστὼς εὐχὰς ὁμοίως καὶ εὐχαριστίας͵ ὅση δύναμις αὐτῷ͵ ἀναπέμπει͵ καὶ ὁ λαὸς ἐπευφημεῖ λέγων τὸ Ἀμήν͵ καὶ ἡ διάδοσις καὶ ἡ μετάληψις ἀπὸ τῶν εὐχαριστηθέντων ἑκάστῳ γίνεται͵ καὶ τοῖς οὐ παροῦσι διὰ τῶν διακόνων πέμπεται». Στό Μητρ. Νικοδήμου: Συναγμένοι στήν Εὐχαριστία, σελ. 27.
8 «Μέ τό ὄνομα τῆς σαρκός καί τά μυστήρια (δηλ. τήν Εὐχαριστία) συνηθίζει νά ὀνομάζει ἡ Γραφή καί ὅλη τήν Ἐκκλησία... λέγουσα ὅτι εἶναι σῶμα τοῦ Χριστοῦ». Ἱερός Χρυσόστομος, ΕΠΕ 20, 374.
9 SC 50, 161 καί Μ 59, 463.
10 Ἡ ἐκκλησία εἶναι τό «Σῶμα τοῦ Χριστοῦ». Ὅποιος ἐντάσσεται, ἐνσωματώνεται στήν ἐκκλησία καί εἶναι ζωντανό μέλος της, ἀποτελεῖ κύτταρο τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Χριστό, ἀλλά καί μέ ὅλους τούς ἀδελφούς του, τά ἄλλα μέλη τῆς Ἐκκλησίας.
11 Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου: Εἰς τήν Α' πρός Κορινθίους ὁμιλ. 28, 9.
12 Μητρ. Ἀττικῆς Νικοδήμου: Συναγμένοι στήν Εὐχαριστία, σελ. 36.
13 Α' Κορινθίους 10, 17.
14 Μ 61, 200 (ἱερός Χρυσόστομος).
15 Μ 58,744.
16 «Εὐλογώντας (δοξάζοντας καί εὐχαριστώντας) τόν Θεό ὁ ἄνθρωπος γιά ὅλα, ὑλικά καί πνευματικά, μετέχει στή διαδικασία τῆς εὐχαριστίας. Ὁ κορυφαῖος καί ὁ τελειότερος τρόπος λατρείας εἶναι τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Λαμβάνουμε τά δῶρα τῆς κτίσης ἀπό τόν Θεό καί Τοῦ τά ἐπιστρέφουμε εὐχαριστώντας «κατά πάντα καί διά πάντα». Μεταμορφωμένα, ἐξαγιασμένα μέσα στή θυσία, στήν ἱερότητα, στή λατρεία. Ζοῦμε τό μυστήριο τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, πού ὁλοκληρώνεται στήν ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου στό ἀρχαῖο κάλλος τῆς οὐσίας του, πού ἀμαυρώθηκε ἀπό τήν πτώση». (Ἀλ. Σμέμαν, Εὐχαριστία, σελ. 25).
17 Ἱερός Χρυσόστομος Μ 52, 429-55,63.
Προδημοσίευση στό διαδίκτυο Γ΄ἔκδοσης (ἐπηυξημένης) τοῦ βιβλίου: (Ἱερομονάχου Σάββα Ἁγιορείτου)-Τί εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία καί πῶς θά τή ζήσουμε
Σχῆμα μικρό ,Σελίδες: 162, Τιμή:5€, Παραγγελίες στό τηλέφωνο 6944577885 ἤ στό e- mail: hristospanagia@yahoo.gr
hristospanagia3.blogspot.gr
hristospanagia3.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου