Η Υπαπαντή του Κυρίου Ιησού Χριστού (Λίγα λόγια περί της εορτής)

Νικόλαος Γεωργαντώνης

θεολόγος

"Χαῖρε κεχαριτωμένη Θεοτόκε Παρθένε· ἐκ σοῦ γὰρ ἀνέτειλεν ὁ Ἥλιος τῆς δικαιοσύνης, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, φωτίζων τοὺς ἐν σκότει. Εὐφραίνου καὶ σὺ Πρεσβύτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν." (Απολυτίκιον Υπαπαντής)

Αύριο ξημερώνει η Δεσποτικο-Θεομητορική εορτή της Υπαπαντής του Κυρίου η οποία είναι σαράντα μέρες μετά τα Χριστούγεννα.

Όπως μας λέει στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο "Και ότε επλήσθησαν αι ημέραι του καθαρισμού αυτών κατά τον νόμον Μωυσέως, ανήγαγον αυτόν εις Ιεροσόλυμα παραστύσαι τω Κυρίω, καθώς γέγραπται εν νόμω Κυρίου, 'ότι παν άρσεν διανοίγον μήτραν άγιον τω Κυρίω κληθήσεται', και του δούναι θυσίαν κατά το ειρημένον εν νόμω Κυρίου, ' ζεύγος τρυγόνων ή δύο νεοσσούς περιστερών'. (Λκ. 2, 22-25). Δηλαδή, μετά από σαράντα μέρες από την κάτα σάρκα γέννηση του Ιησού Χριστού, η Παναγία μαζί με τον δίκαιο Ιωσήφ, πήγαν στον ναό για να προσφέρουν τον Ιησού Χριστό στο Θεό εφόσον έτσι έλεγε ο Νόμος και μαζί με αυτό, προσέφεραν θυσία τρυγόνια ή δύο περιστέρια. Πήγαν στο ναό και εκεί τους περίμενε ο δίκαιος Συμεών. Είχε φωτιστεί από το Αγ. Πνεύμα ότι δεν θα πέθαινε εαν δεν έβλεπε τον Κύριο Ιησού Χριστό. Ήρθε και μόλις είδε τον Χριστό, είπε "Νῦν ἀπολύεις τον δοῦλόν σου, Δέσποτα, κατὰ τὸ ῥῆμά σου, ἐν εἰρήνῃ, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου, ὃ ἡτοίμασας κατὰ πρόσωπον πάντων τῶν λαῶν, φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν, καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ." (Λκ. 2, 29 - 32). Εδώ είπε προς τον Θεό ο Συμεών ότι μπορεί να τον πάρει τώρα ο Θεός γιατί είδε τον Ιησού Χριστό όπως τον είχε φωτίσει το Αγ. Πνεύμα ότι θα γινόταν και θαύμασαν ο Ιωσήφ και η Παναγία για τα λόγια του Προφήτου Συμεών. Και καταλήγει ο ευαγγελιστής, "και ευλόγησεν αυτούς Συμεών και είπε προς Μαριάμ την μητέρα αυτού, 'ιδού ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον και σου δε αυτής την ψυχήν διελεύσεται ρομφαία, όπως αν αποκαλυφθώσιν εκ πολλών καρδιών διαλογισμοί'. " (Λκ. 2, 34 - 36). 

Για την καθιέρωση της εορτής, μας περιγράφει το συναξάρη "η ἑορτὴ εἰσήχθηκε πρῶτα στὴν Δύση πρὸς κατάργηση τῶν τελουμένων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, κατὰ τὶς ἀρχὲς τοῦ Φεβρουαρίου, πρὸς τιμὴν τοῦ Πανός, ὡς καθαρῶς θεομητορικὴ ἑορτή. Ἀργότερα καθιερώθηκε καὶ στὴν Ἀνατολή. Κατὰ μὲν τὸν Γεώργιο Κεδρηνὸ ἡ ἑορτὴ εἰσήχθηκε ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουστινιανοῦ τοῦ Α’ (518 – 527 μ.Χ.), κατὰ δὲ τὸ Νικηφόρο Κάλλιστο ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς (525 – 565 μ.Χ.) διέταξε, τὸ 542 μ.Χ., νὰ ἑορτάζεται ἡ Ὑπαπαντὴ τοῦ Σωτῆρος σὲ ὅλη τὴ γῆ. Ἐπειδὴ ὅμως διασώζονται σήμερα λόγοι – ὁμιλίες στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, ποὺ χρονολογοῦνται πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸν 6^ο αἰῶνα μ.Χ., εἰκάζεται ὅτι ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστίνος εἰσήγαγε τὴν ἑορτὴ στὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς, στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐτελεῖτο στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, ὅπου παρευρίσκονταν καὶ οἱ βασιλεῖς." 
(www.synaxarion.gr).

Πηγές

Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον - Κεφ. Β', Στιχ. 22 - 36
www.synaxarion.gr