Λίγα λόγια περί της Νηστείας

«Ἐγκρατείᾳ τὴν σάρκα, ταπεινῶσαι πάντες σπουδάσωμεν, τὸ θεῖον ὑπερχόμενοι στάδιον, τῆς ἀμώμου Νηστείας, καὶ εὐχαῖς καὶ δάκρυσι, Κύριον τὸν σῴζοντα ἡμᾶς ἐκζητήσωμεν, καὶ λήθην τῆς κακίας παντελῆ ποιήσωμεν βοῶντες. Ἡμάρτομέν σοι, σῶσον, ὡς πάλαι Νινευΐτας, Χριστὲ Βασιλεῦ, καὶ κοινωνοὺς ἡμᾶς, οὐρανίου Βασιλείας ποίησον εὔσπλαγχνε.»  - (Στιχηρό Κατανυκτικό, Κυριακής της Τυρινής)

Νικόλαος Γεωργαντώνης

θεολόγος

  

Η Εκκλησία μας, με τη περίοδο της Αγίας Τεσσαρακοστής, δίνει την ευκαιρία να καθαριστούμε από τα πάθη μας και να επιστρέψουμε στη κατά Χριστόν ζωή. 

Με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται αυτό;

Όπως πολλοί Πατέρες της Εκκλησίας μας λένε, ο καθαρισμός του ανθρώπου από τα πάθη επιτυγχάνεται με άσκηση, προσευχή, νηστεία του σώματος και της ψυχής. Δεν μπορούμε μόνο το σώμα μας να νηστεύουμε και να αφήνουμε τη ψυχή μας να "μαραζώνει" μέσα στην αμαρτία. Η νηστεία και άσκηση του σώματος μας βοηθά να χαλινώσουμε τη ψυχή και να καθαρίσουμε το σώμα μας. 

Αλλά θα πρέπει να προσέξουμε πολύ αυτή τη περίοδο γιατί ο διάβολος θα βρει μύριους τρόπους να χαλάσει το πνευματικό αγώνα μας και να μας παραστρατήσει από το δρόμος μας προς τη σωτήρια. 

Ο ευαγγελιστής Ματθαίος στην ευαγγελική περικοπή της Κυριακής της Τυρινής, αναφέρει για το θέμα της νηστείας «Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί, ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅτι ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν. σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι, ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ»"[1] Δηλαδή δεν χρειάζεται να δείχνουμε ότι νηστεύουμε γιατί αυτό είναι εγωισμός και δεν θα έχουμε καμιά πνευματική προκοπή αν νηστεύουμε για να δείξουμε ότι δήθεν είμαστε ευσεβείς. Η νηστεία είναι για να καθαρίσουμε τον εαυτό μας και πρέπει να γίνεται κατά τον τρόπο που μας διδάσκει η Εκκλησία και σύμφωνα με τον πνευματικό μας. Ούτε πρέπει να το κάνουμε για δίαιτα ή σωματικό καλλωπισμό γιατί αυτός δεν είναι ο στόχος της νηστείας. Η υγεία του σώματος επιτυγχάνεται όταν η ψυχή μας είναι καθαρή από τα πάθη.

            Επίσης σημαντικό για εμάς αυτή τη περίοδο, είναι να μην κατακρίνουμε αν ο συνάνθρωπός μας νηστεύει ή όχι. Αν αφήσουμε αυτόν τον λογισμό να εισέλθει μέσα μας, θα είναι μάταιος ο αγώνας μας. Λέει ο Απόστολος Παύλος στην Προς Ρωμαίους επιστολή, «Ὁ ἐσθίων τὸν μὴ ἐσθίοντα μὴ ἐξουθενείτω, καὶ ὁ μὴ ἐσθίων τὸν ἐσθίοντα μὴ κρινέτω· ὁ Θεὸς γὰρ αὐτὸν προσελάβετο.»[2] Δεν χρειάζεται και δεν μας πέφτει λόγος τι κάνει ο συνάνθρωπος μας. Εάν ο αδελφός μας είναι σε άγνοια και ξέρουμε ότι αν του πούμε κάτι περί της Νηστείας (και γενικά ισχύει για θέματα της Πίστεως μας) θα τον ωφελήσει, να το κάνουμε. Αλλιώς να κάνουμε τον αγώνα μας και να προσευχόμαστε να τους φωτίσει ο Θεός να καταλάβουν τον πλούτο της Ορθοδόξου Χριστιανικής πίστεως.  

            Ας προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε να ασκηθούμε, να νηστέψουμε για να καθαριστούμε από τα πάθη μας και να γίνουμε κοινωνοί του Αγ. Πνεύματος. Να κλείσω με την ευχή του Αγ. Εφραίμ του Σύρου, που να τη λέμε αδιαλείπτως, «Κύριε καὶ Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καὶ ἀργολογίας, μή μοι δῷς. Πνεῦμα δὲ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονῆς, καὶ ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ. Ναὶ, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁρᾷν τὰ ἐμὰ πταίσματα, καὶ μὴ κατακρίνειν τὸν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητὸς εἶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.»

---

[1] Ματθ. 6, 16-18

[2] Ρωμ. 14, 3