Ομιλία για την παραβολή του «Καλού Σαμαρείτη»

                                                                                                            Νικόλαος Γεωργαντώνης

Κάτοχος Μεταπτ. Διπλ. ΕΚΠΑ,

Ειδίκευση Εκκλ. Γραμματεία από τον Θ’ Αιώνα

 

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, χαίρετε!!!

           

Η Εκκλησία μας ορίζει αυτή τη Κυριακή να αναγνωστεί η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη που τη διήγατε ο ευαγγελιστής Λουκάς. Σε μια εποχή όπου για το καλό των ανθρώπων επιβάλλεται η απόσταση και η αποφυγή κάθε επαφής μεταξύ των, έρχεται να προσδιοριστεί ποιός και πως αντιμετωπίζεται ο πλησίον όλων των ανθρώπων.

            Ο νομικός ρώτησε με δόλιο τρόπο τον Ιησού Χριστό όχι για να μάθει πραγματικά αλλά για να τον ντροπιάσει. Οι Νομικοί ήταν οι θεολόγοι της Ιουδαϊκής θρησκείας αλλά ταυτόχρονα και πολιτικοί ερμηνευτές του νόμου όπως νοείται αυτό σήμερα. Έκανε ένα ερώτημα που πρέπει όλοι οι πιστοί να κάνουν ώστε να προοδεύσουν στην πνευματική ζωή τους: «διδάσκαλε, τι πρέπει να κάμω, δια να κληρονομήσω την αιωνίαν ζωήν;» Είναι γεγονός ότι ο κάθε άνθρωπος σπαταλά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του με βιωτικές μέριμνες και κοσμικές ασχολίες παραμελώντας την πνευματική του ζωή.

            Ο Ιησούς Χριστός απάντησε στην ερώτηση με ερώτηση λέγοντας του, «στον νόμον τι είναι γραμμένον; Πως αντιλαμβάνεσαι αυτό που διαβάζεις στον νόμον;» Απάντησε ο νομικός, «στον νόμον είναι γραμμένον, να αγαπάς Κυριον τον Θεόν σου με όλην σου την καρδίαν και με όλην σου την ψυχήν και με όλην σου την δύναμιν και με όλον σου τον νουν.» Για να εισέλθει κάποιος στον Παράδεισο χρειάζεται να εφαρμόσει δύο πράγματα: να αγαπήσει τον Θεό με όλη τη καρδιά του και να αγαπήσει τον πλησίον του όπως αγαπά τον εαυτό του. Αυτές οι δύο εντολές, για να τις θυμούνται οι Εβραίοι, τις λέγανε πρωί και βράδυ. Εάν ο άνθρωπος ξεκινήσει να εργάζεται πάνω σε αυτά, θα ελκύσει την Χάρη του Θεού ώστε να γίνει παιδί του Θεού. Του είπε ο Ιησούς, «πολύ ορθά απήντησες· έτσι να κάνης και θα κληρονομήσης την αιώνιον ζωήν». Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν χρησιμοποιεί το ρήμα «ποίησον», για μια φορά αλλά «ποίει», να πράττει συνέχεια.

Εδώ όμως φάνηκε ότι ή ερώτηση του νομικού ήταν επιπόλαιη ή πονηρή εφόσον ως νομοδιδάσκαλος ήξερε τι έπρεπε να κάνει. Για να καλυφτεί ρώτησε, «και ποιός είναι ο πλησίον μου;» Σε αυτό το σημείο βρίσκεται η ουσία της παραβολής. Οι Εβραίοι εννοούσαν ως πλησίον τους, τους φίλους και συγγενείς ενώ οι Έλληνες λέγανε «Πας μη Έλλην, βάρβαρος!» Ο Χριστός έρχεται να αλλάξει όλη αυτή τη νοοτροπία. Όχι να αγαπήσεις μόνο αυτούς που σε αγαπάνε αλλά όλους, ακόμη και τους εχθρούς σου! Για να απαντήσει στον νομικό, ο Ιησούς Χριστός χρησιμοποιεί την μέθοδο της παραβολής, δηλαδή μιας ιστορίας διδακτικής.

Ήταν ένας άνθρωπος που κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ προς την Ιεριχώ. Στον δρόμο έπεσε σε ενέδρα ληστών που αφού τον λήστεψαν, τον άφησαν ημιθανή. Κατά σύμπτωση, πρώτα πέρασε ένας ιερέας που τον είδε αλλά δεν σταμάτησε. Το ίδιο έγινε και με έναν λευίτη. Ερχόμενος ένας Σαμαρείτης, τον ευσπλαχνίστηκε και τον περιποιήθηκε. Τον έβαλε στο ζώο του και τον πήγε στο πλησιέστερο πανδοχείο. Εκεί πλήρωσε τον πανδοχέα για την περαιτέρω περιποίηση του και του είπε ότι θα του έδινε ότι άλλο χαλούσε όταν γύριζε. Εκεί ρώτησε ο Ιησούς τον νομικό, «ποιός από τους τρεις αυτούς νομίζεις, ότι εφάνηκε πραγματικός πλησίον και αδελφός δια τον άνθρωπον αυτόν, που είχε πέσει στα χέρια των ληστών;» Απάντησε ο νομικός, «αυτός που έκαμε πράξιν ευσπλαγχνίας και αγάπης προς εκείνον». Κλείνει ο Ιησούς λέγοντας, «πήγαινε και συ και πράττε όμοια με αυτόν.»

Ο ιερέας και ο λευίτης (από αυτή τη φυλή έβγαιναν οι αρχιερείς και ιερείς του Ναού) δεν προσπάθησαν καθόλου να βοηθήσουν τον ομοεθνή τους. Ερμηνεύεται ότι ο άνθρωπος που κατέβαινε στο δρόμο είναι η Ανθρωπότητα όπου πέφτει στα χέρια των Ληστών (Διαβόλου και παθών). Ο Ιερέας και ο Λευίτης αντιπροσωπεύεται ο Μωσαϊκός νόμος που έβλεπε την Ανθρωπότητα σε ετοιμοθάνατη κατάσταση αλλά δεν μπορούσε να κάνει κάτι. Στο πρόσωπο του Καλού Σαμαρείτη φαίνεται ο Ιησούς Χριστός που ήρθε, ευσπλαχνίστηκε τον Άνθρωπο, τον καθάρισε από την αμαρτία και τον έφερε στο Πανδοχείο, την Εκκλησία. Ο Πανδοχέας είναι ο ιερός Κλήρος που στους οποίους εμπιστεύονται οι ψυχές των πιστών και όταν έρθει με τη Δευτέρα Παρουσία του ο Κύριος, θα αποδώσει ότι αρμόζει στον καθένα.

Συμπερασματικά, γίνεται ευνόητο ότι ο δρόμος προς την Σωτηρία του καθενός Χριστιανού έρχεται μέσα από την ελεημοσύνη προς τον πλησίον. Αυτή η ελεημοσύνη έχει πολλές μορφές και δεν χρειάζεται να είναι πάντα υλική. Ένας καλός λόγος, μια προσευχή έχει μεγάλη βαρύτητα και ωφελεί τον πλησίον. Συνιστάται προσοχή να μην χαθεί αυτή η Χριστιανική αγάπη μεταξύ των πιστών εν ονόματι κάποιο άλλου λόγου που μπορεί να σταθεί εμπόδιο σε αυτή την εν Χριστώ σχέση. Αμήν!

           

Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2021

Σπάρτη