Αγ. Ιωάννης ο Μονεμβασιώτης (21 Οκτωβρίου)

Νικόλαος Γεωργαντώνης

θεολόγος - ιεροψάλτης

 

Στις 21 Οκτωβρίου, κάθε χρόνο εορτάζουμε την μνήμη του νέου μάρτυρα, Αγ. Ιωάννου του Μονεμβασιώτου. Ο Άγιος αυτός ίσως είναι άγνωστό σε πολλούς, αλλά δείχνει ένα μεγάλο παράδειγμα Ορθόδοξου βιώματος, ειδικά στις νεότερες γενεές. Είναι ωραίο να εντρυφούμε στην μελέτη των βίων των πάμπολλων αγίων της Εκκλησίας μας γιατί αυτό μας δίνει δύναμη και κουράγιο να ξεπεράσουμε ότι δυσκολίες που περνάμε, φτάνοντας, συν Θεώ, στο ποθούμενο που είναι η κατά χάριν θέωση μας!

            Ο Αγ. Ιωάννης γεννήθηκε στο χωριό Γούβες της Λακωνίας που υπαγόταν στην Μητρόπολη Μονεμβασίας. Ο πατέρας του ήταν ιερέας με καταγωγή από το Γεράκι και η μητέρα του είχε καταγωγή από τις Γούβες. Ήταν ευσεβείς άνθρωποι που νουθέτησαν τον γιό τους με το ίδιο πνεύμα. Μεγάλωσε μαθαίνοντας την πίστη του από τους γονείς του. Κατά την περίοδο του 1770 όπου έγινε μια αποτυγχημένη προσπάθεια απελευθερωσης των Ελλήνων, η Τούρκοι στράφηκαν με μαίνος να καταστείλλουν αλλά και να εκδικηθούν τους Έλληνες. Έτσι, φτάσανε στο χωριό του Αγ. Ιωάννη. Εδώ οι Τουρκοαλβανοί σκότωσαν τον πατέρα του Αγ. Ιωάννου έξω από την Εκκλησία του Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου (βρίσκεται ακόμη και σήμερα αυτός ο ναός στις Γούβες). Μετά, πήραν αιχμάλωτους τον μικρό Ιωάννη και την μητέρα του και τους πούλησαν στην σκλαβιά στην Λάρισα.

Εκεί δούλεψαν στον Τούρκο αφέντη τους και αυτός είδε τι καλό και ηθικό παιδί που ήταν ο μικρός Ιωάννης. Έτσι σκέφτηκε να τον κάνει Τούρκο, Μουσουλμάνο δηλαδή για να τον έχει με το μέρος του. Προσπάθησε με γλυκόλογα και υποσχέσεις να τον καταφέρει αλλά ανένδοτος ο Αγ. Ιωάννης, με τίποτα δεν δεχόταν να αρνηθεί τον Ιησού Χριστό. Μετά άλλαξε ο αφέντης και ξεκίνησε με τις απειλές και φοβέρες. Πάλι τίποτα! Προχώρησε σε βασανισμούς για να τον καταφέρει, για αρκετό διάστημα. Ένα από τα βάσανα που αξίζει να μελετήσουμε είναι το εξής: η περίοδος που τον βασάνιζαν ήταν αρχές Δεκαπενταυγούστου όπου ως γνωστόν είναι η νηστεία της Παναγίας. Ο άγιος, παρόλον τα βασαναστήρια, νήστευε κανονικά. Το είδε αυτό ο αφέντης και κοίταξε να τον ρίξει με το να φάει αρτήσιμα φαγητά. Τον κρέμασε ανάποδα, τον άφησε μερικές μέρες νηστικό και έβαλε ψητό κρέας από κάτω από το κεφάλι του στο πάτωμα για να το μυρίσει και να χαλάσει την νηστεία του. Πάλι τίποτα! Τον παρακάλεσε η μάνα του να φάει για να σταματήσουν τα βασανιστήρια αλλά ούτε στα παρακάλια της μάνας αρνήθηκε να αρτηθεί. Είπε χαρακτηριστικά, «Εγώ είμαι γιός παπά, δεν μπορώ να φάω και να αρνηθώ τον Χριστό!». Έτσι, μαρτύρησε ο Άγιος για τον Χριστό χωρίς να σκεφτεί τίποτα. Τον μαχαίρωσαν στην καρδιά και έτσι πέθανε. Πριν μαρτυρήσει, ζήτησε από την μητέρα του, όταν πεθάνει, να πάρει τα λείψανα του και να τα πάει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, στις Γούβες. Έτσι και έκανε η μάνα του. Μετά από μερικά χρόνια, έβγαλε τα λείψανα του αγίου και τα πήγε από την Λάρισα στις Γούβες. Φτάνοντας λίγο έξω από το χωριό, στάθηκε σε μια πέτρα να ξεκουραστεί και άφησε λίγο εκεί τα λείψανα. Στο σημείο αυτό, ευωδίασε ο τόπος. Θείο σημείο της αγιότητος του αγίου.

Βλέπουμε ότι ο Άγιος Ιωάννης, μόλις 15 χρονών, δεν σκέφτηκε τίποτα, ούτε τη ζωή του, ούτε πλούτη, ούτε δόξες. Τον ενδιέφερε μόνο να είναι με τον Χριστό. Έτσι πρέπει και εμείς να σκεφτόμαστε. Να ενδιαφερόμαστε να είμαστε σωστοί με τον Θεό και όχι με τον κόσμο. Ας παλέψουμε να μοιάσουμε αλλά και οι νεώτερες γενεές στον Αγ. Ιωάννη τον Μονεμβασιώτη! Εύχομαι η χάρη του Αγίου να μας σκεπάζει όλους!

Αρχαία Ελλάδα, πολιτισμός, Ορθοδοξία και Νεοέλληνες. Μέρος Δ'

Του Χαράλαμπου Πρωτοπαπά

Δ' ενότητα.

Ανεκτίμητης αξίας το δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Διά της θυσίας του δευτέρου προσώπου της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος, ο μετανοημένος άνθρωπος δύναται πλέον να εισέλθει στους κήπους της βασιλείας του Θεού.

Ω! Τι κάλλος κι' υπερκόσμια ομορφιά σκέπαζαν τους πρώτους Χριστιανούς. Περνούσαν από φρικτά βασανιστήρια, τους έκαιγαν, τους έριχναν στα θηρία κι όμως δεν κατάφεραν οι εχθροί να τους αλλάξουν την πίστη, και να εξαφανίσουν την αγάπη τους προς τον Χριστό.

Τους αποκεφάλιζαν, κι όμως το γαλήνιο πρόσωπο τους χαμογελούσε, κι έτσι παρέδιδαν την ψυχή τους στο Σωτήρα Χριστό. Ουδεμία ομοιότης των σημερινών Χριστιανών με τους πρώτους. Εκείνοι έλεγαν, "Χριστιανός είμαι, δεν δέχομαι τους ψευδοθεούς και τα είδωλα".

Είχαν λεβεντιά αντρεία και τόλμη. Αρετές που χαρακτήριζαν και τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, τις οποίες και δίδαξαν. "ΩΣ ΧΑΡΕΙΕΝ ΕΣΤ' ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΟΤΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Η" μας λέγει ο Μένανδρος, Τι ομορφιά και χάρη έχει ο άνθρωπος, όταν όμως είναι άνθρωπος.

Και η εκκλησία του Κυρίου και Θεού ημών Ιησού Χριστού αναφέρει πως, "Και άνθρωπος εν τιμή ών ού συνήκε, παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς."ψαλμ 48,13. Δηλαδή ο άνθρωπος δεν κράτησε το κάλλος και την λεβεντιά που του έδωσε ο Θεός, αλλά άρχισε να συμπεριφέρεται όπως τα ζώα και ομοιώθη με αυτά.

Ο εν τιμή άνθρωπος δεν γνωρίζει οργή, θυμό, άσκοπη αγωνία, κακούς και πονηρούς λογισμούς, αισχρές σκέψεις, μνησικακία, σκληροκαρδία και εκδίκηση. Χαρακτηρίζεται από πραότητα. Μας καλεί ο Χριστός και μας λέγει, "Μάθετε απ' εμού ότι πράος είμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών."Ματθ.11,29.

Η πραότης αδελφοί μου πηγάζει από την καθαρή καρδία, εκφράζεται με όμορφο χαμόγελο και φωτίζει το πρόσωπο εκείνο που την έχει.

Να παρατηρήσουμε τον σημερινό άνθρωπο, τον προοδευτικό άνθρωπο του 21ου αιώνα. Του αιώνα των πολλών πανεπιστημίων και της "υψηλής" μορφώσεως. Τον Έλληνα που εις την δική του γλώσσα εγράφη ο λόγος του Θεού, το Ιερόν Ευαγγέλιο.Τον προοδευτικό μορφωμένο άνθρωπο που επικοινωνεί με Greeklish, στον γείτονα του δεν λέει καλημέρα, όμως τον έχει φίλο στο FB, όταν οδηγεί βρίζει με εκείνο το δημοφιλές"ρε Μ", στα γήπεδα ακούγονται φράσεις και λόγια υποκόσμου, στα τραγούδια "διασκέδασης" η μιζέρια, η απογοήτευση, κι οι επιθυμίες του διαβόλου, και φθάσαμε στους "γάμους"

με τους οποίους η επίσημη πολιτεία αναγνωρίζει τα ζεύγη...

Πρόοδος μεγάλη στην Ελλάδα και στην Κύπρο μας... Που είναι άραγε οι Θεματοφύλακες των ιερών αξιών, των ιερών παραδόσεων, και της αξιοπρέπειας; Στα όμορφα χρόνια ήταν ο παππούς και η γιαγιά. Συμβούλευαν τα εγγόνια τους με εκείνο το ωραίο ερώτημα. Αθεόφοβος είσαι παιδί μου και μιλάς έτσι; Δίδασκαν τον σεβασμό προς τον λόγο του Θεού πρώτα με το παράδειγμα τους, κι ύστερα με την συμβουλή τους. Πού είναι σήμερα η γιαγιά με το ευπρεπές όμορφο ντύσιμο της, και τ' όμορφο μαντήλι στο κεφάλι; Είναι στο κομμωτήριο και βάφει τα κοντά αγορίστικα μαλλιά της, και στη βόλτα με το καλτσόν ως εξωτερικό ένδυμα το οποίο ονομάζει "κολάν" διότι υπάρχει ίσως ακόμη η αίσθηση ολίγης ενοχής. Μαύρο κολάν,μαύρη μπλούζα, και κόκκινο νύχι η γιαγιά των εξήντα, εβδομήντα και ογδόντα ετών... Δείτε αδελφοί μου την εικόνα του αγίου Χαραλάμπους που πατά τον κατάμαυρο διάβολο με τα κόκκινα νύχια. Η γιαγιά λοιπόν έτσι ντύνεται σήμερα...

Τί παράδειγμα θα δώσει; Ακολουθούν η γιαγιά και ο παππούς την μόδα, θα την ακολουθήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Την μόδα όμως δεν την έχει άλλος, αλλά μόνον ο διάβολος.

Να μετανοήσουμε αδελφοί μου και να εφαρμόσουμε τα λόγια, την διδασκαλία και τα παραδείγματα των προγόνων  μας. Του αγίου Σπυρίδωνα, του Κύπριου αυτού  ανδρός που κοσμεί με την παρουσία του το ουράνιο στερέωμα,  μετά των  αγίων Χαραλάμπους, Νεκταρίου, Γερασίμου, και τόσων άλλων Ελλήνων , αλλά και από τα άλλα έθνη αγίων της Ορθοδόξου μας πίστεως. Να θυμηθούμε τα λόγια των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, Σωκράτη, Αριστοτέλη, Πλάτωνα οι οποίοι αληθινό Θεό δεν είχαν, κι αληθινό Θεό ζητούσαν.Να βάλουμε στη ζωή μας τα επτά μυστήρια της ορθοδοξίας μας και όλοι να επαναλάβουμε την φράση του Νέστορα, "Ο ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΟΗΘΕΙ ΜΟΙ". Αν πράξουμε αυτό θα νικήσουμε τον "γίγαντα Λυαίο" που δεν είναι άλλος από τον Σατανά, κι έτσι θα έχουμε το θάρρος να πούμε, "Υπεραγία Θεοτόκε σώσον υμάς", "Ελέησον με ο Θεός κατά το μέγα σου έλεος", και βοήθησε Χριστέ μου να γίνουμε γνήσια παιδιά δικά σου ώστε να είναι"Χριστιανά τα τέλη της ζωή ημών". ΑΜΗΝ - ΑΜΗΝ ΑΜΗΝ!

Αρχαία Ελλάδα, πολιτισμός, Ορθοδοξία και Νεοέλληνες. Μέρος Γ'

Του Χαράλαμπου Πρωτοπαπά



Γ' ενότητα.

Η αλήθεια ήταν, είναι και θα είναι μία και αναλλοίωτη στο σύνολο της, αλλά και στα εξ' ων συνετέθη.

Ορθοδοξία, φιλοσοφία και επιστήμη, συμφωνούν για το τρισυπόστατο της ψυχής, και για το άυλον αυτής.

Οι αρχαίοι μας φιλόσοφοι έλεγαν, "ΝΟΥΣ ΟΡΑ, ΝΟΥΣ ΑΚΟΥΕΙ", και βέβαια είχαν τα υπέροχα συγγράματα τους για την υγεία του νού, ώστε και το σώμα να είναι υγειές...

Η εκκλησία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού διδάσκει και καλεί τους πιστούς σε μετάνοια, δηλαδή αλλαγή του κοσμικού τρόπου σκέψης σε πορεία προς το θέλημα του Θεού.

Συχνά - πυκνά ακούγαμε τον διάβολο κατά την ώρα που ο μακαριστός γέροντας π.Σάββας Αχιλλέως διάβαζε τις ευχές που εξόρκιζαν τις πονηρές δυνάμεις να λέει. "Θέλω να τα γκρεμίσω όλα ρε παπά. Όχι τα ντουβάρια ρε, αυτά που έφτιαξες με το πνεύμα", αυτά θέλω να γκρεμίσω." Και συνεχίζει ο τρισκατάρατος. "Το μυαλό να σου πάρω ρε παπά, αυτό θέλω. Και τότε θα σε κλαίνε όλοι ρε, κι αυτοί που σε εμπιστεύονται(εννοούσε τους πιστούς), κι αυτή που σε προστατεύει"(εννοούσε την Παναγία μητέρα).

Ο Πάνσοφος και Παντοδύναμος Τριαδικός Θεός ημών των Ορθοδόξων Χριστιανών αγάπησε τόσο πολύ τον άνθρωπο, ώστε έδωσε ο Θεός πατέρας τον μονογενή υιό του και Θεό να γεννηθεί από την παρθένο Μαρία, και ως Θεάνθρωπος τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, σταυρώνεται ανασταίνεται, και χαρίζει στους ανθρώπους την αιώνια ζωή. Ιω Γ,16. Στους ανθρώπους όμως εκείνους που θα ακούσουν τα λόγια του, και θα ζήσουν όπως εκείνος δίδαξε.

Αρχηγός και ιδρυτής της Ορθοδόξου μας πίστεως ο Χριστός, και πριν επιστρέψει στο Θρόνο που πάντοτε είχε δίπλα στον πατέρα Θεό έδωσε τις εντολές του, και τα μυστήρια εκείνα τα οποία αν ο άνθρωπος δεχθεί και πιστέψει, τότε θα αποκτήσει ξανά το "αρχαίο κάλλος" και θα εισέλθει στην βασιλεία του Θεού.

Επτά μυστήρια με τα οποία η ορθόδοξος εκκλησία του Χριστού πορεύεται δια μέσου των αιώνων, και δια της επενέργειας του τρίτου προσώπου της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος, του Παρακλήτου Πνεύματος αυτά λειτουργούν και αλλάζουν τον πτωτικό άνθρωπο, και τον μετατρέπουν σε επίγειο άγγελο φωτός.

Αφετηρία πάντων η μετάνοια, της οποίας αρχή ορθολογισμού και σταθερής πορείας προς την αγκαλιά του Χριστού είναι το μυστήριο της Ιερής εξομολόγησης.

Να τονίσουμε πως η εξομολόγηση είναι η αρχή της μετάνοιας, και να γνωρίζουμε πως ο διάβολος επιτίθεται στον άνθρωπο που με ειλικρίνεια προσέρχεται σ' αυτό το μυστήριο, γι αυτό και χρειάζεται ο Χριστιανός που για πρώτη φορά εξομολογείται, να είναι αποφασισμένος πως θέλει να αλλάξει τον κοσμικό τρόπο ζωής του, σε Χριστοκεντρικό...

 Η συνέχεια στην Δ' ενότητα.

 

Αρχαία Ελλάδα, πολιτισμός, Ορθοδοξία και Nεοέλληνες. Μέρος Β'

Β' ενότητα.

Του Χαράλαμπου Πρωτοπαπά

Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός χαρακτηρίζεται ως ο τελειότερος,  γι' αυτό και είναι αποδεκτός από την παγκόσμια πανεπιστημιακή κοινότητα.

Πολιτισμός είναι η προσπάθεια του ανθρώπου, ατομική ή συλλογική, να ανακαλύπτει δια του πνεύματος, υψηλής ποιότητας τέχνες, γράμματα και τεχνικές, ώστε η ποιότητα ζωής της εκάστοτε ανθρώπινης κοινωνίας να είναι υψηλή.

Προσπάθεια η οποία δια του πνεύματος προσθέτει στην ήδη υπάρχουσα πολιτισμική κληρονομιά νέα ωφέλιμα στοιχεία, τα οποία θα βοηθήσουν τον άνθρωπο στην καθημερινότητα του να κρατήσει ψηλά τις αξίες εκείνες οι οποίες υψώνουν και αναδεικνύουν τον άνθρωπο ως πνευματικό όν, με τον νού να διευθύνει το τρισυπόστατο της ψυχής.

Οι κοινωνίες που είναι πολύ πλούσιες σε υλικά αγαθά  είναι πάντοτε "πτωχότερες" από τις κοινωνίες με πνευματική ανάπτυξη, διότι πάντα η ύλη λειτουργεί κατά του πνεύματος.

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, ανακάλυψαν και μίλησαν για το τρισυπόστατο της ψυχής, κι αργότερα η εκκλησία του Χριστού και Θεού ημών φανέρωσε, δίδαξε, και ανάλυσε σε βάθος, το τρισυπόστατο της ψυχής που κατοικεί στο ανθρώπινο σώμα, και έδωσε την "συνταγή" του "ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ", για την αιώνια σωτηρία της αθανάτου ψυχής.

 

 

Αρχαία Ελλάδα, πολιτισμός,Ορθοδοξία και Νεοέλληνες. Μέρος Α'

Του Χαράλαμπου Πρωτοπαπά

(Το κείμενο με τον ανωτέρω τίτλο, δημοσιεύεται σε τέσσερις ενότητες επειδή μία καλή φίλη, μου ζήτησε να γράφω μικρότερες δημοσιεύσεις προς βοήθεια των αναγνωστών, ώστε να γίνεται πιο προσιτή η ανάγνωση - ανάλυση και κατανόηση του κειμένου).

Α' ενότητα.

Παγκοσμίως αποδεκτό το ρητό "ΓΝΩΘΙ Σ' ΑΥΤΟΝ" του Αρχαίου Έλληνα και διδασκάλου Σωκράτη.

Παγκόσμια πανεπιστημιακή αποδοχή για τις μεθόδους της διδασκαλίας του, "τριπλή διύλιση", "μαιευτική", "διαλεκτική" και "επαγωγική".     

Οι αρχαίοι φιλόσοφοι και διδάσκαλοι, όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης, ο Μένανδρος, ο Πυθαγόρας, ο Ιπποκράτης, καί πολλοί άλλοι, διεκρίνοντο από φωτισμό ψυχής, γι' αυτό και αιώνια υπάρχουν ως οι μεγάλοι διδάσκαλοι.       

Στην αρχαία Ελλάδα με τους δώδεκα Θεούς του Ολύμπου, φαίνεται ξεκάθαρα  ο διαχωρισμός του ανθρώπινου πνεύματος, σε Αγίου Πνεύματος και κοσμικού πνεύματος.     

Είχαν οι αρχαίοι Έλληνες την Απολλώνια νοοτροπία η οποία διεκρίνετο για το ενδιαφέρον προς την καλλιέργεια της ψυχής, και την Κρόνια νοοτροπία η οποία διεκρίνετο για το ενδιαφέρον προς τα υλικά αγαθά και προς τις σαρκικές απολαύσεις.

Όταν ο απόστολος Παύλος επισκέφθηκε την Αθήνα, του έκανε εντύπωση το γεγονός πως οι Αρχαίοι σοφοί Έλληνες, ανάμεσα στα αγάλματα των Θεών που πίστευαν, είχαν και ένα άγαλμα με την επιγραφή "στον άγνωστο Θεό". Όταν ο θείος απόστολος πήρε τον λόγο, είπε στους Αθηναίους,  " Γι' αυτόν τον άγνωστο Θεό ήρθα να σας μιλήσω". Οι Αθηναίοι τον άκουσαν με προσοχή και με ικανοποίηση δέχθηκαν την διδασκαλία του. Τους έστειλε ο Θεός αυτό που ζητούσαν. Ήταν σοφοί γι' αυτό και γνώριζαν πως κάτι τους λείπει. Ζητούσαν τον αληθινό Θεό κι αυτό διότι δεν μπορούσαν να δεχτούν ως αληθινούς Θεούς τους δώδεκα, με αδυναμίες και πάθη.

Έτσι η διδασκαλία του Χριστού γίνεται αποδεκτή στους Αθηναίους, και για του λόγου το αληθές να πούμε πως επειδή κατανόησαν οι Αρχαίοι την αλήθεια που τους είπε ο απόστολος Παύλος, γι αυτό και δεν χρειάστηκε να τους στείλει επιστολές όπως στις άλλες πόλεις.

Καί έτσι ξεκινά η αρχαία Αθήνα όπως και οι άλλες Ελληνικές πόλεις να γνωρίζουν τον Χριστό, όπως ο ίδιος προφήτευσε. "Ελύληθεν η ώρα ίνα δοξασθεί ο υιός του ανθρώπου" Ιωαν 12,23.

Πρώτος επίσκοπος των Αθηνών χειροτονείται ο Άγιος Ιερόθεος, Πλατωνικός φιλόσοφος και ένας από τα εννέα μέλη του συμβουλίου της Γερουσίας του Αρείου Πάγου. Μαθητής του ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο οποίος διά των νεφελών του ουρανού παρευρέθη ως επίσκοπος στην κοίμηση της Θεοτόκου, όπου μαζί με τους αποστόλους κήδευσαν την Παναγία μητέρα.

 

Η συνέχεια στην β' ενότητα.